بهینه‌سازی قیمت خرده‌فروش آنلاین و گسترش ظرفیت حامل‌ها همزمان با کاهش قیمت از طریق هماهنگی زنجیره تامین غیرمتمرکز - مقاله اول

چکیده:

در سال‌­های اخیر قیمت پایین تعداد زیادی از خرده­‌فروشان چینی باعث افزایش تقاضا شده است. این افزایش تقاضا مشکلاتی مانند افزایش زمان تحویل کالا به مشتریان و ... را در پی داشته است، اگرچه حامل‌­ها تلاش کرده‎‌اند که ظرفیت تحویل خود را بطور موقت افزایش دهند. برای حل این مشکل، زنجیره تامینی در نظر گرفته شده است که شامل خرده‌­فروش‌های آنلاینی است که قیمت را تعیین می­‌کنند. قیمت تعیین شده بر روی تقاضا تاثیر دارد و در صورت افزایش تقاضا، نیاز به افزایش ظرفیت حامل­‌ها است، که افزایش ظرفیت حامل­‌ها قیمت را بسیار افزایش می­‌دهد. این مقاله، تصمیمات بهینه را به صورت ساختار تصمیم­‌گیری متمرکز و غیرمتمرکز مورد بررسی قرار داده و عملکرد هر دو را با یکدیگر مقایسه کرده است. تصمیمات بهینه و اینکه کدام یک از ساختار دارای هزینه کمتر، امکان افزایش ظرفیت بیشتر و زمان کمتری برای تحویل کالا دارند، به پارامترهای مدل (مقیاس بازار، هزینه دیرکرد، هزینه افزایش ظرفیت، هزینه تحویل و تقاضای غیرقطعی) بستگی دارد. خرده‌­فروش‎‌های آنلاین ممکن است در ساختار غیرمتمرکز هزینه‌­های کمی درنظر بگیرند و حامل­‌ها انگیزه‌­ای برای افزایش ظرفیت نداشته باشند، بنابراین یک قرارداد تقسیم درآمد-هزینه برای هماهنگی زنجیره تامین تحت تقاضای قطعی و تصادفی پیشنهاد شده است.

کلمات کلیدی: زنجیره تامین، قرارداد هماهنگی، تجارت الکترونیک، قیمت­‌‌گذاری و ظرفیت 

 مقدمه:

در این مقاله، زنجیره تامین شامل یک خرده­‌فروش آنلاین و یک حامل می­‌باشد، که در آن تقاضا به قیمت تعیین شده توسط خرده‌­فروش آنلاین و ظرفیت محدود حامل‌ بستگی دارد که می‌تواند با هزینه‌­های بالایی گسترش یابد. زمانی که تقاضا از ظرفیت حامل­‎‌ بالاتر رود، تقاضا در زمان موعد پاسخ داده نمی‌­شود و این دیرکرد ممکن است به ضرر هر دو عضو زنجیره تامین باشد.

با افزایش توسعه تجارت الکترونیکی در چین، تعداد زیادی از مشتریان از اینترنت خرید می­‌کنند، که حدود 10.6 درصد از کل خرده‌­فروش­‌ها را به خود اختصاص می­‌دهد. در 11 نوامبر 2009، Tmall فروشندگان خود را ملزم به تخفیف %50 روی قیمت­‌های خود کرد. کاهش قیمت تقاضای زیادی را تحریک می‌­کند. فروش Tmall در آن روز از 50 میلیون دلار فراتر رفت. افزایش ظرفیت حامل­‌ها هزینه­‌بر است. از آنجا که تقاضای عظیم ناشی از قیمت‌­های پایین در خرده‌­فروش‌­های آنلاین، فقط برای مدت کوتاهی ادامه دارد، حامل‌ها مجبورند ظرفیت خود را به صورت موقت افزایش دهند که هزینه بیشتری نسبت به حالت نرمال دارد. در چنین شرایطی چگونگی قیمت­‌گذاری خرده­فروش آنلاین کالاها و میزان افزایش ظرفیت حامل­‌ها، دو تصمیم مهم توسط خرده‌­فروشان آنلاین و حامل‌­ها است.

تصمیمات بهینه برای هر دو عضو زنجیره در حالت غیرمتمرکز و متمرکز با تقاضای قطعی و غیرقطعی بررسی می­‌شود. با افزایش ظرفیت حمل‌­ونقل، هم خرده­‌فروش آنلاین و هم حامل­‌ها سود می­‌برند. بنابراین یک قرارداد هماهنگی تقسیم هزینه-درآمد برای ایجاد انگیزه در خرده‌­فروش برای قیمت‌گذاری مناسب، و ایجاد انگیزه در حامل­‌ها برای افزایش ظرفیت تحویل و بهتر کردن عملکرد کلی زنجیره تامین ارائه شده است.

مرور ادبیات:

 مطالعات پیشین این مقاله موردی را در نظر گرفته‌­اند که خرده‌فروش (عضو پایین دست) قیمت و تولیدکننده (عضو بالا دست) ظرفیت را تعیین می­‌کند و کمبود ظرفیت برای اعضای زنجیره تامین جریمه ندارد. علاوه بر این، هیچ مطالعه­‌ای در زمینه­‌ی هماهنگی بین قیمت خرده‌­فروش آنلاین و گسترش ظرفیت حامل­‌ها انجام نشده، و ظرفیت حامل­‌ها عاملی برون­زا و غیر قابل گسترش در نظر گرفته شده است. در این مطالعه، خرده‌فروش (عضو بالادست) قیمت را تعیین می‌­کنند، و حامل‌­ها (عضو پایین دست) درباره‌ی افزایش ظرفیت تصمیم‌­گیری می‌­کنند.

سه جریان از ادبیات مرتبط با این مطالعه وجود دارد: مدیریت عملکرد در خرده‌­فروش آنلاین، هماهنگی با لجستیک طرف سوم و گسترش ظرفیت با قیمت‌گذاری.

نوآوری:

•        ایجاد هماهنگی بین قیمت خرده‌­فروش آنلاین و گسترش ظرفیت با استفاده از قرارداد تقسیم درآمد-هزینه.
•        ظرفیت شرکت‌­های تحویل عاملی درون­‌زا و قابل گسترش است.        
•        در صورت کمبود ظرفیت حامل‌­ها، اعضای زنجیره تامین متحمل پرداخت جریمه می‌شوند.

مدل ارائه شده:

در این مطالعه، ابتدا مدل را در شرایط تقاضای قطعی و غیر قطعی به صورت متمرکز، غیرمتمرکز و هماهنگ مورد بررسی قرار داده می‌­شود.

تابع سود در حالت تقاضای قطعی و متمرکز، به صورت رابطه­‌ی زیر است: 

این مدل به دنبال بیشینه کردن سود می­‌باشد. که با توجه به مدل فوق با استفاده از مشتق­‌گیری، قیمت فروش، افزایش ظرفیت و سود بهینه را بدست آوره است. 

تابع سود در حالت تقاضای قطعی و غیرمتمرکز، به صورت زیر است:

که تابع سود اول، مربوط به خرده‌­فروش است. ω هزینه خدمات هر واحد کالایی است که خرده‌­فروش آنلاین به شرکت حامل پرداخت می­‌کند. علاوه بر آن، جریمه دیرکرد از میزان درآمد کل خرده­‌فروش کسر می‌­شود. تابع سود دوم مربوط به حامل می‌­باشد، که جریمه دیرکرد و هزینه ناشی از افزایش ظرفیت از درآمد کل کسر می­‌شود. هر کدام از اعضای زنجیره به دنبال افرایش سود خود هستند. تابع هدف خرده­‌فروش، قیمت فروش و تابع هدف حامل، میزان افزایش ظرفیت را مشخص می‌کند.

تابع سود در حالت تقاضای قطعی و هماهنگ با توجه به قرارداد تقسیم درآمد-هزینه، به صورت زیر است:

در این قرارداد هزینه خدماتی که به شرکت حامل پرداخت می‌­شود وابسته به به قیمت کالا است. این امر منطقی است، زیرا می‌­تواند شرکت حامل را تحریک کند تا در اسرع وقت کالاهای گران قیمت را تحویل دهد. از طرف دیگر، اگر تقاضا بیشتر از ظرفیت حامل باشد، خرده­‌فروش آنلاین در هزینه گسترش ظرفیت سهیم می­‌شود، و در صورت عدم تحویل به موقع هزینه دیرکرد به خرده­فروش و حامل تعلق می‌­گیرد. مکانیسم‌های تسهیم هزینه گسترش ظرفیت و هزینه تحویل دیرهنگام می‌­تواند شرکت تحویل را برای گسترش ظرفیت مناسب ترغیب کند، که این سود کل زنجیره تأمین را به حداکثر می‌رساند. در حالت تقاضای غیرقطعی نیز مانند روش بالا صورت می­‌گیرد. 

بینش‌های مدیریتی و نتایج:

در حالت تقاضای قطعی:

•       در ساختار تصمیم­‌گیری متمرکز، تصمیمات بهینه به هزینه گسترش ظرفیت و کل هزینه ناشی از تحویل دیر (دیرکرد) بستگی دارد. هنگامی که کل هزینه‌­های دیرکرد از هزینه افزایش ظرفیت بیشتر می­‌شود، بنگاه‌ها ظرفیت خود را افزایش می­‌دهند.
•        هنگامی که شرکت حمل­ کننده ظرفیت زیادی دارد، قیمت مطلوب در ساختار تصمیم­‌گیری متمرکز پایین‌­تر از سیستم تصمیم‌گیری غیرمتمرکز است.
•        اغلب، افزایش ظرفیت بهینه در سیستم تصمیم­‌گیری متمرکز از سیستم تصمیم­‌گیری غیرمتمرکز بزرگتر است.
•        هنگامی که هزینه گسترش ظرفیت اندک باشد، هزینه‌­های ناشی از تحویل دیرهنگام به هر دو شرکت بزرگ است یا هزینه خدمات پایین است، در سیستم تصمیم‌گیری غیرمتمرکز تحویل کالای دیرتری دارد. در غیر این صورت، سیستم تصمیم‌­گیری متمرکز تحویل کالای دیرتری دارد.

در حالت تقاضای غیرقطعی:

•        افزایش ظرفیت بهینه در سیستم تصمیم­‌گیری متمرکز از سیستم تصمیم‌­گیری غیرمتمرکز بزرگتر است.
•        اینکه کدام سیستم (سیستم تصمیم­‌گیری متمرکز یا سیستم تصمیم­‌گیری غیرمتمرکز) قیمت پایین‌­تر و امکان تحویل کالای بیشتری دارد، به پارامترهای مسئله بستگی دارند (مقیاس بازار، هزینه‌­های ناشی از دیرکرد، هزینه گسترش ظرفیت و هزینه خدمات). هنگامی که هزینه خدمات پرداخت شده به شرکت حمل­‌ کننده بسیار بزرگ باشد یا هزینه دیرکرد به شرکت حمل کننده بسیار اندک باشد، قیمت بهینه در سیستم تصمیم­‌گیری متمرکز پایین‌­تر است. در غیر این صورت، سیستم غیرمتمرکز قیمت کمتری دارد.

به طور کلی:

•        قیمت پایین تقاضا را افزایش می­‌دهد، اما می­‌تواند به سود خرده­­‌فروش آنلاین و سود شرکت آسیب برساند. برای اینکه فروشندگان آنلاین قیمت را به درستی تنظیم کنند و حامل‌­ها ظرفیت مناسبی را ایجاد کنند، در این مقاله قراردادهای هماهنگی تقسیم درآمد-هزینه، که هزینه ناشی از افزایش ظرفیت و جریمه ناشی از دیرکرد در تحویل بر عهده کل زنجیره تامین می‌­باشد، در هر دو مورد تقاضا (قطعی و غیر قطعی)، برای بهبود عملکرد کلی کانال آنلاین پیشنهاد می­­‌شود.