تصمیمات قیمت‌گذاری در زنجیره‌تامین سبز دوکاناله با سفارشی‌سازی محصول _مقاله دوم

چکیده:

این مقاله به بررسی زنجیره‌تامین دوکاناله بسته، که شامل یک خرده‌فروش و یک تولیدکننده است می‌پردازد. محصولات به دودسته تقسیم می‌شوند، استاندارد و سفارشی که محصولات سفارشی از کانال آنلاین و محصولات استاندارد از طریق هر دو کانال به فروش می‌‌رسند. در زنجیره‌تامین‌ معکوس  سه مدل جمع‌آوی مورد بررسی قرار می‌گیرد: جمع‌آوری توسط خرده‌فروش، جمع‌آوری توسط تولیدکننده و جمع‌آوری توسط هر دو و همچنین سه مدل قیمت‌گذاری آورده شده که بر اساس آن، تصمیمات بهینه‌ی اعضا را بررسی می‌کند و در انتها به این نتیجه می‌رسد که مدل جمع‌ آوری توسط خرده‌فروش برای زنجیره‌تامین بهتر است.

کلمات کلیدی: زنجیره‌تامین بسته، قیمت‌گذاری، سفارشی سازی، دو کاناله، تولید مجدد.

مقدمه:

امروزه شرکت ها به دنبال راهی هستند که از سهم بیشتری از بازار برخوردار باشند، برای این منظور زنجیره‌تامین با سه ویژگی زیر در نظر می‌گیرند: دو کاناله بودن زنجیره‌تامین، سفارشی سازی محصولات و باز تولید محصولات استفاده شده، لذا در  این مقاله زنجیره تامین دوکاناله حلقه بسته ای را در نظر گرفته می‌شود که علاوه بر محصول استاندارد، محصول سفارشی نیز تولید می‌کند و آن را از طریق کانال آنلاین به فروش می رساند، همچنین به منظور حفظ محیط‌زیست، محصولات استفاده شده را جمع آوری می کند و سه مدل برای جمع‌آوری محصولات در نظر می‌گیرد: جمع‌آوری توسط تولیدکننده، جمع‌آوری توسط خرده‌فروش و جمع‌آوری به صورت مشترک، که از طریق مطالعات محاسبی در می‌یابند که مدل جمع آوری توسط خرده‌فروش برای زنجیرتامین بهتر است. محصولات جمع‌آوری شده، وارد چرخه بازیافت می‌شوند و سپس محصول جدیدی از آنها تولید خواهد شد و چرخه‌ی زیر رخ می‌دهد:

استفاده مجدد از محصولات علاوه بر در نظر گرفتن محیط زیست، به مواد کمتری نیاز دارد و همچنین نسبت به تولید با مواد اولیه، سودآورتر است. مساله مهم بعدی، تصمیمات قیمت‌گذاری محصولات است، که تحت تاثیر مدل جمع‌آوری می باشد. برای تجزیه و تحلیل تفاوت بین قیمت محصولات سفارشی و استاندارد، از درجه اولویت مشتری برای محصولات سفارشی و همچنین برای فهمیدن تاثیر کانال بر تصمیمات قیمت‌گذاری، از درجه وفاداری مشتری به خرده‌فروش استفاده می‌شود. و قیمت تمامی محصولات سفارشی، هرچند که ویژگی های متفاوتی دارند ولی برابر در نظر گرفته می‌شود.

این مقاله به روش زیر عمل می‌کند:

·         محصولات سفارشی در زنجیره تامین حلقه بسته مورد بررسی قرار می دهد.

·         برخی عوامل در هر دو زنجیره تامین پیشرو و معکوس در نظر گرفته می‌شوند و تاثیر این عوامل بر پیامدهای سیستم‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. ۱ ) ازدرجه اولویت مشتریان برای محصولات سفارشی برای تجزیه و تحلیل تفاوت قیمت بین محصولات سفارشی و محصولات استاندارد استفاده می‌شود. ۲ ) از درجه وفاداری مشتری به خرده‌فروشی محصولات استاندارد برای تجزیه و تحلیل اثرات تغییرات کانال فروش بر تصمیمات قیمت‌گذاری استفاده می شود.

·         از سه مدل نظریه بازی‌ها برای تجزیه و تحلیل اثر حالت‌های مختلف جمع‌آوری بر روی نتایج سیستم و یافتن بهترین حالت جمع‌آوری برای همه اعضا و زنجیره تامین استفاده می‌شود.

نوآوری و مرور ادبیات:

ادبیات، در دو جریان تقسیم بندی می‌شود: (1) مساله قیمت‌گذاری زنجیره‌تامین دوکاناله‌ی حلقه بسته، تنها با در نظرگرفتن محصول استاندارد و (2) مساله قیمت‌گذاری محصولات سفارشی.

خلاء‌های تحقیقاتی پیشین و نوآوری:

·         در مقالات پیشین، عمدتا محصولات سفارشی در زنجیره‌تامین دو کاناله – حلقه بسته در نظرگرفته نشده است.

·         در تحقیقات قبلی محصولات استاندارد از کانال آفلاین و محصولات سفارشی از کانال آنلاین به فروش می رسیدند، ولی در این مقاله محصول استاندارد از طریق هر دو کانال به فروش می رسد.

·         تفاوت قیمت‌گذاری محصولات سفارشی و استاندارد از طریق کانال های فروش دوگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد، که تا کنون بررسی نشده است.

مدل اراِئه شده:

در این مقاله توابع تقاضا خطی هستند و به قیمت محصول بستگی دارند.

تقاضای خرده فروش برای محصول استاندارد:

                                                                                                                                                                              

قیمت محصول سفارشی و استاندارد در فروش مستقیم اثر مثبت و قیمت محصول خرده‌فروش اثرمنفی برتابع تقاضای خرده‌فروش دارد.

تقاضای فروش مستقیم برای محصول استاندارد:

قیمت محصول سفارشی و محصول استاندارد خرده‌فروش اثر مثبت و قیمت محصول استاندارد فروش مستقیم اثر منفی بر روی تابع تقاضا دارند.

تقاضا برای محصول سفارشی:      

              

قیمت محصول استاندارد در هر دو کانال فروش، اثر مثبت و قیمت محصول سفارشی اثر منفی دارد.

و همچنین، تقاضای کل بازار، درجه اولویت مشتریان (تتا) برای محصولات سفارشی و وفاداری مشتری (گاما) به خرده‌فروش بر سه تابع تقاضای بالا تاثیر گذارند.

این مقاله سه مدل بازی قیمت‌گذاری شامل تصمیمات تولید کننده و خرده‌فروش را تحلیل کرده‌است. که به شرح زیر است:

جمع‌آوری به روش تولیدکننده (مدلM):

 

در اینجا تولید کننده رهبری زنجیره را بر عهده گرفته و ترتیب رخ داد ها مطابق شکل بالا است. در معادله (1)، دو عبارت اول نشان‌دهنده سود حاصل از فروش محصولات استاندارد از طریق کانال خرده‌فروشی و کانال مستقیم است؛ عبارت سوم سود حاصل از محصولات سفارشی بازیافت شده و محصولات سفارشی و تولید مجدد آن‌ها می‌باشد و آخرین عبارت هزینه جمع‌آوری است. این مدل فرض می‌کند که برای اطمینان از سود وصول، هزینه واحد برای تولید مجدد بیشتر از قیمت خرید مجدد تولید کننده است، به علاوه تمام پارامترهای ورودی مثبت هستند .

جمع‌آوری به روش خرده‌فروش (مدلR):

در این حالت, محصولات مورد استفاده توسط خرده‌فروش به قیمت بازخرید، بازیافت می‌شوند و سپس خرده‌فروش آن‌ها را با قیمت انتقال  به تولیدکننده می‌دهد. تولیدکننده رهبر در نظر گرفته می‌شود و خرده‌فروش پیرو آن است . ترتیب رخدادها مطابق شکل بالا است و هر کدام برای افزایش سود خود مقادیر گفته شده را تعیین می‌کنند.

در معادله (3)، دو عبارت اول نشان‌دهنده سود حاصل از فروش محصولات استاندارد از طریق کانال خرده‌فروشی و کانال مستقیم است، عبارت سوم بیانگر سود حاصل از فروش محصولات سفارشی است. و عبارت چهارم و پنجم شرایط سود حاصل از بازیافت محصولات استاندارد و محصولات سفارشی از خرده‌فروشی و تولید مجدد است. در معادله (4) ، عبارت اول نشان‌دهنده سود بدست‌آمده از فروش محصولات استاندارد است، عبارت دوم و سوم نشان‌دهنده سود به‌دست‌آمده از محصولات استاندارد بازیافت شده و محصولات سفارشی از مشتریان است و آخرین عبارت هزینه جمع‌آوری است .

برای امکان پذیر بودن مدل پیشنهادی فرض شده است که صرفه جویی در هزینه برای تولید مجدد بالاتر از قیمت انتقال وقیمت انتقال بالاتر از قیمت بازخرید خرده‌فروش، در ضمن، تمام پارامترهای ورودی برای اطمینان از سود مجموعه مثبت هستند.

جمع‌آوری به روش مشترک (مدلMR):

در این حالت محصولات مورد استفاده توسط خرده فروش با قیمت بازپرداختو توسط سازنده با قیمت بازیافت می‌شوند، سپس خرده فروش آنها را با قیمت انتقال  به تولید کننده منتقل می کند. فرض بر این است که تولیدکننده رهبر و خرده‌فروش دنبال‌کننده آن است. ترتیب وقایع را در شکل بالا می‌بینید.  

در معادله (5)، دو عبارت اول سود حاصل از فروش محصولات استاندارد از طریق کانال خرده فروشی و کانال مستقیم را نشان می دهد. عبارت سوم بیانگر سود حاصل از فروش محصولات سفارشی است. عبارت چهارم و پنجم سود حاصل از تولید مجدد محصولات استاندارد و محصولات سفارشی جمع آوری شده توسط سازنده است. عبارت ششم و هفتم سود حاصل از تولید مجدد محصولات استاندارد و محصولات سفارشی خریداری شده از خرده فروش است. آخرین عبارت هزینه جمع‌آوری است. در معادله (6)، اولین عبارت سود حاصل از فروش محصولات استاندارد از طریق کانال خرده‌فروشی را نشان می دهد. عبارت دوم و سوم سود حاصل از فروش محصولات استاندارد و کالاهای سفارشی است که توسط خرده‌فروش جمع آوری شده است. آخرین عبارت هزینه جمع آوری است. برای سود مدل پیشنهادی ، این مقاله فرض می‌کند که   و همه پارامترهای ورودی برای اطمینان از سود مجموعه، مثبت هستند.

هماهنگی مدل جمع آوری خرده فروش:

در این بخش به بررسی هماهنگی مدل  می‌پردازد، که در آن یک مدل جدید قیمت‌گذاری ارائه شده است و همچنان خرده فروش مسئولیت جمع آوری را برعهده دارد و مدل  نامیده می شود. این مدل متمرکز است و از آنجا که تنها یک تصمیم گیرنده دارد قیمت عمده فروشی  در نظر گرفته نمی‌شود.

نتیجه گیری و بینش‌های مدیریتی:

·      از دیدگاه قیمت، مدل  در میان این سه مدل بهینه است،  با این حال، این مدل بیش‌ترین سود را برای تولید کننده به ارمغان می‌آورد، نه برای خرده‌فروش و یا کل سیستم

·       مدل  بهترین حالت جمع‌آوری است، که با ادبیات قبلی سازگار است. اول اینکه، نرخ بازگشت کلی محصولات استاندارد مورد استفاده در مدل  بیش‌تر است. دوم اینکه، تفاوت چندانی در سود تولید کننده در هیچ کدام از این سه مدل وجود ندارد.

·         اگر یک زنجیره تامین وجود داشته باشد که در آن مواد خام برای تولید محصولات سفارشی به راحتی به‌دست‌آمده یا ممکن است به محیط‌زیست آسیب برسانند، نرخ بازگشت محصولات سفارشی بالاترین میزان را دارد. به منظور اطمینان از نرخ بازگشت محصولات سفارشی شده و حفاظت از محیط‌زیست، لازم است که حالت جمع‌آوری مشترک انتخاب شود.

در این مقاله از طریق مطالعات عددی و تجزیه و تحلیل نظری نتایج جالبی را ترسیم می‌کنند.

·         درجه اولویت مشتریان برای محصولات سفارشی باید مناسب باشد، تا تولیدکننده محصولات سفارشی تولید کند.

·         تحت فرض تضمین نرخ بازدهی و سود فروش محصولات استاندارد به صورت آنلاین، درجه وفاداری مشتری از محصولات استاندارد در کانال خرده‌فروشی تصمیم شرکت سازنده را در مورد تنظیم کانال فروش مستقیم برای محصولات استاندارد، تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

·         روش جمع‌آوری خرده‌فروش بهترین حالت از دیدگاه منافع اقتصادی زنجیره تامین و بازده سبز است.