چکیده:
در این مقاله مسالهی قیمتگذاری، محصول سبز و هماهنگی در زنجیره تامین دوکاناله تحت اختلال کانال بررسی میشود. فرض میشود، تنها یک نوع محصول سبز به فروش میرسد، همچنین حرکت مشتری بین کانالها زمانیکه یکی از کانالها دچار اختلال است، مورد بررسی قرار میگیرد. تصمیمات و منافع زنجیره تامین و اعضا از ساختارهای متمرکز و غیرمتمرکز استخراج میشوند و برای هماهنگی زنجیره تامین یک قراراد انتقال ارائه میشود. با نمونه های عددی قرارداد را تجزیه و تحلیل می کنند و نتایج نشان میدهد که قرارداد پیشنهادی قادر به هماهنگ کردن زنجیره تامین و تضمین سودآوری اعضا است.
کلمات کلیدی: زنجیرهتامین دوکاناله، زنجیرهتامین سبز، هماهنگی، قیمتگذاری حرکت مشتریان، انتقال
مقدمه:
پایداری و رسیدن به توسعه و اقتصاد پایدار، یکی از مسائل مهم در دنیای مدرن است. این بهدلیل ارتباط نزدیک میان پایداری، توسعه صنعتی و عوامل زیستمحیطی است. در این مقاله زنجیرهتامینی بررسی میشود، که هم سودآوری و هم پایداری عناصر کلیدی در زنجیرهتامین هستند، لذا برای برخورد با چنین تناقضی در این حوزه, این مقاله به بررسی قیمتمحصول و سبزی به عنوان متغیرهای تصمیم کلیدی میپردازد. زنجیرهتامین دوکانالهای با محصولسبز و اختلال در کانال در نظر گرفته میشود، سه مساله، پیش رو است، اول اینکه، زنجیره را دو کاناله در نظر میگیریم، همانند شرکتهای saha ,HP ,Dell. از طریق سیستمهای تامین کانال دوتایی، شرکتها میتوانند سهم بازار بزرگتری را به دست آورند و همچنین سودآوری خود را نیز بهبود ببخشند. دوم با بالارفتن سطح آگاهی مشتریان و قوانین مقررات حامی محیطزیست، لازم است حتما محصولات سبز را وارد زنجیره کنند، تا در بازار رقابت باقی بمانند. و سوم، برای اینکه مدل به واقعیت نزدیکتر باشد، اختلال در کانال در نظر گرفته شده است, اختلال در کانال زمانی رخمیدهد که فرآیند تولید معمولا انجام میشود و هیچ مشکلی در بخش عملیاتی وجود ندارد, اما توزیع محصول به سمت مشتریان مختل شدهاست. برای مثال, فوران آتشفشان در اروپا باعث قطع راه هوایی بین شمال و جنوب اروپا شدهاست. یک مورد دیگر, اختلال در شرکت "رجا" و همچنین "جوپار", شرکتهای راهآهن در ایران است. سه ساختار متمرکز، غیرمتمرکز و هماهنگی برای این زنجیره تامین بررسی میشود، در ساختار هماهنگی، یک قرارداد انتقال که بر اساس قدرت چانهزنی اعضا تنظیم شدهاست و کارایی آن با نمونه های عددی و تحلیل حساسیت، مورد بررسی قرار میگیرد.
مرور ادبیات و نوآوری:
ادبیات، در سه جریان تقسیم بندی میشود: (1) زنجیره تامین سبز، (2) هماهنگی و قیمتگذاری زنجیره تامین، (3) زنجیره تامین دوکاناله.
خلاءهای تحقیقاتی پیشین و نوآوری:
· توجه به سبز بودن در زنجیرهتامین دو کاناله، که در آن اختلال در کانال همراه با یک قرارداد انتقال رخمیدهد.
· در نظرگرفتن قطع کانال به عنوان یک نوع اختلال، در حوزه هماهنگی زنجیره تامین.
· در نظرگرفتن مساله حرکت مشتریان بین کانالهای فروش، در زمانی است که یکی از کانالها به هم خورده است.
مدل اراِئه شده:
زنجیره تامین مورد مطالعه در این مقاله به شکل زیر است:
در این مدل فرض میشود که قیمت فروش مستقیم وغیر مستقیم با هم برابر است، و تابع تقاضای دو کانال به شکل زیر است:
تابع تقاضای هر کانال تحت تاثیر مستقیم قیمت فروش کالا و همچنین سطح سبزی کالا میباشد.
در این مقاله چهار سناریو بررسی میشود:
1. سناریو اول: هیچ یک از دو کانال مختل نشود.
2. سناریو دوم: کانال مستقیم مختل شود.
3. سناریو سوم: کانال خردهفروش مختل شود.
4. سناریو چهارم:هر دو کانال مختل شود.
سناریو اول: هیچ یک از دو کانال مختل نشود، ساختار غیرمتمرکز:
احتمال
رخداد این سناریو برابر است. معادله اول، سود خردهفروش
را نشان میدهد. در معادله دوم، اولین عبارت، نشان دهنده سود تولیدکننده از طریق فروش
محصولات به خردهفروش با قیمت عمدهفروشی است. عبارت دوم نشاندهنده سود تولیدکننده
از طریق فروش محصولات به مشتریان خود است. و عبارت آخر به سرمایهگذاری مورد نیاز برای
تولید کالا در سطح سبز (تتا) اشاره میکند.
سناریو دوم: کانال مستقیم مختل شود، ساختار غیرمتمرکز:
احتمال رخ داد این حالت برابر است.
براساس
توافق بین خردهفروش و تولیدکننده، مقدار محصولات برابر با تعداد مشتریان در حال حرکت
از انبار تولیدکننده به انبار خردهفروش است. بنابراین، عملکرد سود اعضا به شرح زیر
است :در معادله اول، عبارت اول نشاندهنده سود خردهفروش از فروش
محصولات به مشتریان خود است. عبارت دوم سود خرده فروش را با فروش محصولات به کانال
خود به مشتریانی که به دلیل اختلال در کانال مستقیم به کانال خردهفروشی منتقل شدهاند،
به تصویر میکشد. در معادله دوم، اولین عبارت بیانگر سود تولیدکننده از فروش محصولات
به خردهفروش قبل از شروع دوره فروش است. عبارت دوم نشان دهنده سود حاصل از انتقال
محصولات از انبار به کانال خردهفروش است. عبارت سوم درآمد حاصل از نجات باقیمانده
کالا در انبار را نشان میدهد. و عبارت آخر سرمایهگذاری مورد نیاز برای تولید کالا
را در سطح سبز (تتا) نشان میدهد.
سناریو سوم: کانال خردهفروش مختل شود، ساختار غیرمتمرکز:
تفسیر
دو تابع بالا، مشابه سناریو قبلی است. با این تفاوت که احتمال رخ داد این
حالت برابر است.
سناریو چهارم: هر دو کانال مختل شود، ساختار غیرمتمرکز:
احتمال
رخ داد این حالت برابر است.
معادله اول، سود (در واقع ضرر) خردهفروش را نشان میدهد. در این مقاله , یک مدل ریاضی
برای حل این مساله ارائه شدهاست .و د معادله دوم عبارت اول، سود تولید کننده را با
فروش محصولات به خردهفروش نشان میدهد. عبارت دوم زیان ناشی از محصولی است که تولید
شدهاست اما در پایان دوره فروش به فروش نمیرسد. و در نهایت عبارت سوم، سرمایهگذاری
مورد نیاز برای تولید کالا در سطح سبز (تتا ) را نشان میدهد .
حال، میتوان با استفاده از مفهوم ارزش مورد انتظار، مقادیر پیشبینیشده سود خردهفروشان و تولید کننده را در دو معادلهی زیر نوشت:
هماهنگی در زنجیره تامین:
همانطور
که میدانید، تصمیمگیری براساس ساختار متمرکز سودآوری زنجیره تامین را در یک وضعیت
بهتر در مقایسه با ساختار غیرمتمرکز قرار خواهد داد. در این بخش
یک "قرارداد انتقال" برای هماهنگ کردن زنجیره تامین مورد بحث قرار میگیرد .همانطور که در تعریف مساله گفته شد،
در حال حاضر یک توافق بین تولیدکننده و خردهفروش وجود دارد که اگر یک کانال قطع شود
و کانال دیگر نتواند به مشتریان خود واکنش نشان دهد، انتقال محصول بین کانال فروش با
قیمت واحد عمدهفروشی (w) آغاز میشود. با توجه به اینکه با پذیرش
قیمت عمدهفروشی عضوی که کانال آن مختل شده است، ضرر میکند، لذا در این بخش با ایجاد
تغییراتی در ساختار این موافقت نامه، سعی شدهاست که قیمتی جدید () برای انتقال کالا تعیین کنند، تا اعضا متقاعد شوند که مشابه ساختار
متمرکز تصمیمگیری کنند. قیمت انتقال بر اساس قدرت چانه زنی اعضا و همچنین تعداد
مشتریان سرریز شده به کانال دیگر، تعیین میشود.
توابع سود در ساختار هماهنگی به شکل زیر است:
نتیجهگیری و بینشهای مدیریتی:
· سبزی محصولات تحت ساختار تصمیم متمرکز بزرگتر از ساختار غیر متمرکز میباشد.
· وقتی نسبت مشتریانی که به سمت کانال دیگر حرکت میکنند افزایش مییابد، سطح سبزی افزایش مییابد. از نقطه نظر مدیریتی، به این دلیل است که اعضا میدانند که نسبت کوچکی از مشتریان زمانی که اختلال رخ میدهد، محتوای زنجیره تامین را ترک میکنند، بنابراین با انتخاب سطح بالاتری از سرسبزی، مشتریان بیشتری به زنجیره تامین جذب خواهند شد و در نتیجه سود افزایش خواهد یافت.
· سودآوری هر دو عضو نمیتواند با تغییر ساختار تصمیم غیرمتمرکز، به ساختار هماهنگ تضمین شود.
· زمانی نسبت مشتریانی که به سمت کانال دیگر میروند، افزایش مییابد، حد پایین و حد بالا قیمت انتقال به هم نزدیک میشوند و طول بازه کوچکتر میشود.