وبلاگ هم‌‌افزایی دانشجویان دکتر حسینی مطلق- motlagh@iust.ac.ir
دانشکده مهندسی صنایع- دانشگاه علم و صنعت ایران
وبلاگ هم‌‌افزایی دانشجویان دکتر حسینی مطلق- motlagh@iust.ac.ir
دانشکده مهندسی صنایع- دانشگاه علم و صنعت ایرانبررسی مقالات با موضوع زمان تحویل در زنجیره تامین – بررسی مقاله اول
چکیده:
به دلیل افزایش آگاهی محیط زیستی مردم و اهمیت پیدا کردن مسائل محیط زیستی در سال‌های اخیر، این مقاله زنجیره‌ی تامینی را درنظر گرفته که تولیدکننده‌ها از طریق یک شرکت لجستیکی طرف سوم (3 PL) که سیاست حملونقل سبز دارد محصولات خود را به خرده‌فروش می‌رسانند. یکی از تولیدکننده‌ها محصول سبز و دیگری محصول غیرسبز تولید می‌کند. این محصول‌ها از طریق شرکت حملونقل طرف سومی که سیاست کاهش انتشار کربن و زمان تحویل را دارد به یک خرده‌فروش می‌رسد. بنابراین، متغیرهای مسئله قیمت‌گذاری محصول، درجه‌ی سبز بودن محصول ، میزان انتشار کربن و زمان تحویل هستند. سه سناریو، یک متمرکز و دو غیرمتمرکز، بررسی شده است. در آخر، نتایج نشان می‌دهند که برای رسیدن به سودآوری بیشتر و درجه‌ی قابل قبولی از پایداری، در نظر گرفتن رقابت ضرورت دارد. در مدل غیرمتمرکزی تحت بازی استکلبرگ بین تولیدکننده‌ها سودآوری آنها حداکثر می‌شود. در مدل متمرکز، سطح سبز بودن محصول حداقل است و در مدل غیرمتمرکز که شرکت حمل ونقل طرف سوم رهبر است، سطح سبز بودن محصول حداکثر است.
کلمات کلیدی: نظریه بازی، زنجیره تامین پایدار، شرکت حمل و نقل طرف سوم، قیمتگذاریمقدمه:
به دلیل نگرانی‌های محیط زیستی (افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای، گرم شدن زمین و ...) و افزایش قوانین سختگیرانه‌ی محیط زیستی، مدیران زنجیره‌های تامین سعی بر این دارند که برای ایجاد و حفظ مزیت رقابتی سیاست‌های پایداری را در دستورالعمل کار خود قرار دهند. از طرفی، حملونقل در تولید گازهای گلخانه‌ای بعد از تولید برق در جایگاه دوم قرار دارد. بنابراین، به‌کارگیری استراتژی‌های مرتبط با حملونقل برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخودار است. در همین راستا، این مقاله به بررسی زنجیره تامینی پرداخته است که بخش حملونقل به شرکت حملونقل طرف سوم سپرده شده است که سیاست کاهش انتشار کربن و زمان تحویل را دنبال می‌کند. همچنین، سیاست‌های قیمت‌گذاری، درجه‌ی سبز بودن محصول تولیدکننده اول، انتشار کربن و زمان تحویل در این مقاله درنظر گرفته شده است. به دلیل تاثیرپذیری تصمیمات دو زنجیره (محصول سبز و غیرسبز) بر یکدیگر، رقابت در قالب یک ساختار متمرکز و دو ساختار غیرمتمرکز بررسی شده است.
در هیچ یک از مقالات پیشین تا به حال تصمیمات کاهش انتشار و زمان تحویل برای شرکت حمل ونقل طرف سوم به طور هم‌زمان درنظر گرفته نشده است. همچنین، هیچ یک از مقالاتی که به بررسی شرکت حملونقل طرف سوم پرداخته‌اند تولید هم‌زمان دو محصول سبز و غیرسبز را درنظر نگرفته‌اند. همچنین این مقاله متغیرهای تصمیم قیمت‌گذاری و سطح سبز بودن محصول را هم‌زمان درنظر گرفته است که هیچ از مقالات حوزه حملونقل طرف سوم به آن نپرداخته است.
نوآوری‌ها:
· درنظر گرفتن دو زنجیره تامین رقیب که یکی محصول سبز و دیگری غیرسبز تولید می‌کند و هر زنجیره متشکل از یک تولیدکننده، یک شرکت حملونقل طرف سوم و یک خرده‌فروش است.
· درنظر گرفتن دو شاخص برای اندازه‌گیری سطح پایداری شرکت حملونقل طرف سوم، انتشار کربن برای کاهش آلودگی هوا و زمان تحویل برای افزایش رضایت‌مندی مشتری.
· مقایسه سه ساختار مختلف شامل دو ساختار غیرمتمرکز که در آنها ساختار و رهبر زنجیره متفاوت است و یک ساختار متمرکز.
· اغلب مقاله‌های پیشین سیاست‌های پایداری را برای شرکت حملونقل طرف سوم درنظر نگرفته‌اند.
· اغلب مقالات نقش شرکت حملونقل طرف سوم را در زنجیره تامین معکوس به عنوان جمع‌آوری کننده درنظر گرفته‌اند. به عبارت دیگر، نقش شرکت حملونقل طرف سوم در زنجیره تامین مستقیم تحت سیاست‌های پایداری درنظر گرفته نشده است.
· تعداد کمی از مقالات در زنجیره تامین معکوس رقابت و شرکت حملونقل طرف سوم را درنظر گرفته‌اند. اما در زنجیره تامین مستقیم این دو (رقابت و شرکت حملونقل طرف سوم) هم‌زمان درنظر گرفته نشده است.
مدل ارائه شده:
در این مقاله دو تولیدکننده درنظر گرفته شده است که یکی از آنها محصول سبز و دیگری محصول غیرسبز تولید می‌کند. این دو تولیدکننده محصولات خود را از طریق یک شرکت حملونقل طرف سوم به خرده‌فروش و سپس به مشتری می‌رسانند. هدف مدل ارائه شده کاهش هم‌زمان اثرات زیست محیطی و زمان تحویل می‌باشد. متغیرهای تصمیم تولیدکننده محصول سبز، قیمت عمده‌فروشی و سطح سبز بودن محصول هستند. تنها متغیر تصمیم تولیدکننده محصول غیرسبز، قیمت عمده‌فروشی است. متغیرهای تصمیم شرکت حملونقل طرف سوم، مقدار انتشار گاز کربن و زمان تحویل هستند و متغیر تصمیم خرده‌فروش قیمت خرده‌فروشی است.
مفروضات:
· درنظر گرفتن یک سناریو بازی متمرکز (مدل همکارانه، تولیدکننده‌های متمرکز)
همانطور که در شکل 1 مشاهده می‌شود، تحت این سناریو، بازی متمرکز به معنای تولیدکننده‌های متمرکز درنظر گرفته می‌شود. تولیدکننده‌ها رهبر، شرکت حملونقل طرف سوم پیرو اول و خرده‌فروش پیرو دوم درنظر گرفته می‌شوند.
شکل 1
· درنظر گرفتن دو سناریو بازی‌های غیرمتمرکز (غیرهمکارانه)
در این دو سناریو ساختار غیرمتمرکز (تولیدکننده‌های غیرمتمرکز) درنظر گرفته می‌شوند. شکل‌های 2 و 3 به ترتیب ساختار سناریوهای دو (تولیدکننده‌ها رهبر) و سه (شرکت حملونقل رهبر) را نشان می‌دهند.
شکل 2
· تابع تقاضای تولیدکنننده محصول سبز وابسته به قیمت محصول خود و رقیب خود، سطح سبز بودن محصول، میزان انتشار کربن و زمان تحویل به صورت زیر درنظر گرفته شده است:
· تابع تقاضای تولیدکنننده محصول غیر سبز وابسته به قیمت محصول خود و رقیب خود، سطح سبز بودن محصول، میزان انتشار کربن و زمان تحویل به صورت زیر درنظر گرفته شده است:
· تابع سود تولیدکننده محصول سبز شامل درآمد فروش محصول سبز به خرده‌فروش، هزینه تولید محصول، هزینه حملونقل و سرمایه‌گذاری برای تولید محصول سبز به صورت زیر:
· تابع سود تولیدکنننده غیر سبز شامل درآمد فروش محصول سبز به خرده‌فروش، هزینه تولید محصول و هزینه حملونقل به صورت زیر:
· تابع سود خرده‌فروش شامل درآمد حاصل از فروش محصولات سبز و غیر سبز، هزینه خرید محصولات از تولیدکننده‌ها و هزینه حملونقل پرداختی به شرکت حملونقل به صورت زیر:
· تابع سود شرکت حملونقل طرف سوم شامل درآمد ناشی از حملونقل محصولات، هزینه زمان تحویل محصولات، هزینه انتشار کربن و سایر هزینه‌ها به صورت زیر:
بینش‌های مدیریتی:
· بر اساس ساختارهای متمرکز و غیرمتمرکز، افزایش آگاهی مردم برای محصول سبز نه تنها سود تولیدکننده محصول سبز بلکه سود سایر اعضا را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین، خرده‌فروش و شرکت حملونقل طرف سوم باید برای افزایش آگاهی مردم تلاش کنند.
· به دلیل تفاوت‌های ساختارهای رقابتی، افزایش حساسیت تقاضای تولیدکننده محصول سبز به سطح سبز بودن محصول، لزوما منجر به افزایش سودآوری این تولیدکننده نمی‌شود. بنابراین ساختار رقابتی مناسب نقش مهمی در افزایش سود اعضا دارد با درنظر گرفتن پارامترهای مسئله.
· از آنجایی که همکاری بین اعضای زنجیره منجر به کاهش شاخص‌های پایداری زنجیره می‌شود درنظر گرفتن رقابت بین اعضای زنجیره برای رسیدن به یک زنجیره تامین پایدار ضرورت دارد.
· مقدار سود کل زنجیره در سناریو غیرمتمرکز (تولیدکننده‌ها رهبر) بیشتر از دو سناریو دیگر است.
· شاخص‌های پایداری در سناریو غیرمتمرکز (تولیدکننده‌ها رهبر) در مقایسه با دو سناریو دیگر رضایت‌بخش‌تر است.
