عنوان: رقابت موجودی در یک زنجیره تأمین دوکاناله با در نظر گرفتن زمان تحویل
چکیده:
این مقاله، مدل روزنامهفروش را با در نظر گرفتن تغییر رفتار مشتری در صورت کمبود موجودی و زمان تحویل توسعه داده است. در این مقاله، تصمیمات مقدار سفارش بهینه خردهفروش در کانال خردهفروشی و سطح موجودی بهینه تولیدکننده در کانال آنلاین بررسیشده است. همچنین، تصمیم زمان تحویل بهینه تولیدکننده در کانال آنلاین و تأثیر قیمت محصول و تغییر رفتار مشتری بر تصمیمات بهینه اعضای زنجیره تأمین مطالعه شده است. بهعلاوه، تصمیمات بهینه در ساختارهای متمرکز و غیرمتمرکز با یکدیگر مقایسه شدهاند. نتایج نشان میدهند، در مقایسه با ساختار متمرکز، حداقل یکی از اعضای زنجیره تأمین در ساختار غیرمتمرکز با مازاد موجودی مواجه میشود و مشتریان در کانال آنلاین با زمان تحویل کوتاهتر و درنتیجه سرویس بهتری مواجه میشوند.
کلمات کلیدی: زنجیره تأمین،
زنجیره تأمین دوکاناله، رقابت موجودی، زمان تحویل، تغییر رفتار مشتری
مقدمه:
توسعه سریع تجارت الکترونیک باعث شده است بسیاری از تولیدکنندهها در کنار کانال خردهفروشی کانال مستقیم آنلاین خود را معرفی کنند. درصدی از محصولات از طریق کانال آنلاین و درصدی از طریق کانال خردهفروشی به فروش میرسند؛ بنابراین، هر دو کانال نباید با عدم موجودی مواجه شوند چراکه مشتریان در صورت عدم موجودی محصول در یک کانال تغییر رفتار میدهند و از کانال دیگر خرید میکنند. تغییر رفتار مشتریان در اثر عدم موجودی برای محصولات فسادپذیر بسیار رایج است و پژوهشهای بسیاری به آن پرداختهاند. بهعلاوه، زمان تحویل بهعنوان یک عامل کلیدی کیفیت سرویس در کانال آنلاین شناخته میشود که بهطور مؤثری انتخاب کانال توسط مشتری را تحت تأثیر قرار میدهد.
این مقاله، یک مدل روزنامهفروش برای یک زنجیره تأمین دوکاناله را با در نظر گرفتن زمان تحویل بررسی کرده است. بر اساس این مدل، تغییر رفتار مشتری به دلیل زمان تحویل و عدم موجودی مطالعه شده است. همچنین، مقدار تصمیمات بهینه سفارشدهی خردهفروش در کانال خردهفروشی و موجودی تولیدکننده در کانال آنلاین بررسیشده است. بهعلاوه، تأثیر تغییرات قیمت محصول و نرخ تغییر رفتار مشتری بر این تصمیمات بررسیشده است.
در اغلب مقالات پیشین، تصمیمات زمان تحویل و قیمتگذاری و یا تصمیمات زمان تحویل و موجودی بهطور همزمان در زنجیرههای تأمین خردهفروشی سنتی در نظر گرفتهشده است. در تنها یک مقاله، هر سه تصمیم موجودی، قیمتگذاری و زمان تحویل در زنجیره تأمین سنتی مطالعه شده است. همچنین، یک مقاله به بررسی همزمان تصمیمات قیمتگذاری و موجودی در زنجیره تأمین سنتی پرداخته است. این مقاله، اولین مقالهای است که همزمان تصمیمات زمان تحویل و موجودی را در یک زنجیره تأمین دوکاناله بررسی کرده است.
نوآوریها:
· در اکثر مقالات قبلی سرویس و خدمات خردهفروش سنتی بررسیشده است اما سرویس در کانال آنلاین بررسی نشده است.
· در این مقاله، تصمیمات زمان تحویل و موجودی در یک زنجیره تأمین دوکاناله بررسیشده است.
· این مقاله به مدل روزنامهفروش و رقابت بر تغییر رفتار مشتری (جابهجایی مشتری از کانالی به کانال دیگر) به دلیل زمان تحویل و یا عدم موجودی در زنجیره تأمین دوکاناله پرداخته است.
مدل ارائهشده:
در این مقاله، یک زنجیره تأمین دوکاناله شامل یک تولیدکننده و یک خردهفروش مستقل در نظر گرفتهشده است. تولیدکننده یک محصول فسادپذیر تولید میکند و آن را از طریق دو کانال خردهفروشی و مستقیم (آنلاین) توزیع میکند. متغیرهای تصمیم این مدل، مقدار سفارش خردهفروش در کانال خردهفروشی، سطح موجودی تولیدکننده در کانال آنلاین و زمان تحویل تولیدکننده در کانال آنلاین میباشند. ساختار کانال مورد بررسی در شکل زیر نشان دادهشده است:
مفروضات:
· تابع تقاضای کانال آنلاین وابسته به مقدار سفارش خردهفروش، زمان تحویل کانال آنلاین (سطح خدمت در کانال آنلاین)، مقدار تقاضای اولیه کانال خردهفروشی و آنلاین و نرخ جابهجایی (تغییر رفتار) مشتریان از کانال خردهفروشی به کانال آنلاین است:
· تابع تقاضای کانال خردهفروشی وابسته به سطح موجودی تولیدکننده، زمان تحویل کانال آنلاین (سطح خدمت در کانال آنلاین)، مقدار تقاضای اولیه کانال خردهفروشی و آنلاین و نرخ جابهجایی (تغییر رفتار) مشتریان از کانال آنلاین به کانال خردهفروشی است:
· تابع هدف تولیدکننده بهصورت زیر است:
که در آن، h پارامتر هزینه زمان تحویل است و s ارزش خالصی است که تولیدکننده از محصولات به فروش نرفته در آخر فصل به دست میآورد.
· تابع هدف خردهفروش بهصورت زیر است:
که در آن، s ارزش خالصی است که خردهفروش از محصولات به فروش نرفته در آخر فصل به دست میآورد.
· تابع هدف انتظاری تولیدکننده بهصورت زیر است:
· تابع هدف انتظاری خردهفروش بهصورت زیر است:
تحلیل حساسیت:
· همانطور که در شکل زیر دیده میشود، کاهش هزینه زمان تحویل سود زنجیره تأمین را افزایش میدهد:
· مطابق شکل زیر، کاهش هزینه زمان تحویل کارایی زنجیره تأمین را افزایش میدهد:
· همانطور که در شکل زیر دیده میشود، هزینه کمتر زمان تحویل باعث افزایش سود تولیدکننده و کاهش سود خردهفروش میشود:
نتایج:
· قیمت محصول و تغییر رفتار مشتری اثرات قابلتوجهی بر تصمیمات بهینه و توابع سود اعضای زنجیره تأمین دارند.
· در ساختار غیرمتمرکز، مشتریها در کانال آنلاین با زمان تحویل کوتاهتری نسبت به ساختار متمرکز مواجه هستند.
· در ساختار غیرمتمرکز، رقابت باعث میشود حداقل یکی از اعضای زنجیره تأمین مقدار سفارش بیشتری نسبت به ساختار متمرکز انجام دهد یا موجودی بیشتری نگه دارد؛ بنابراین، ساختار غیرمتمرکز ناکارآمد میشود.