بررسی مقالات حوزه پایداری زنجیره تامین با درنظر گرفتن مکانیزم مدت اعتبار – بررسی مقاله هفتم

عنوان: بازی تکاملی سرمایه‌گذاری سبز در یک زنجیره تامین دوسطحی تحت مکانیسم یارانه دولت.

چکیده:

این مقاله استراتژی سرمایه‌گذاری سبز را برای تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان مواد اولیه در یک زنجیره تأمین دوسطحی، به‌منظور شناسایی استراتژی بهینه سرمایه‌گذاری سبز تحت سیاست یارانه دولت مطالعه کرده است. ابتدا یک مدل نظریه بازی تکاملی بین یک جمعیت از تأمین‌کنندگان و یک جمعیت از تولیدکنندگان تحت سیاست یارانه دولت توسعه‌یافته است. سپس استراتژی‌های پایدار تکاملی برای تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان مواد اولیه در یک زنجیره تأمین دوسطحی مطالعه شده است. درنهایت به‌منظور شفاف‌سازی بهتر اثر سرمایه‌گذاری سبز و یارانه دولت بر مدل، شبیه‌سازی از مدل صورت گرفته است. نتایج نشان داده است که نرخ سرمایه‌گذاری سبز تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان یا تغییرات یارانه دولت منجر می‌شود سیستم به سمت استراتژی تکاملی متفاوتی حرکت کند. مقدار اولیه سرمایه‌گذاری سبز می‌تواند روند تکامل آینده در بازار را پیش‌بینی کند و مرجعی برای شرکت‌ها جهت انتخاب استراتژی‌هایشان باشد و کنترل بیشتر بازار توسط دولت را تسهیل کند. تنظیم یارانه دولت در بازه مربوطه می‌تواند رفتار تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان را در بازار کنترل نماید.  

مقدمه:

رفتار تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان، پیاده‌سازی مدیریت زنجیره تأمین سبز را تحت تأثیر قرار خواهد داد. بنابراین تحلیل تصمیم‌های تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان، در هنگام مواجهه با مدیریت زنجیره تأمین سبز، اهمیت دارد. سیاست‌های دولت می‌تواند تنظیم‌کننده و هدایت‌کننده راهبردهای عملیاتی و تولیدی شرکت‌ها باشد. به‌طورکلی شرکت‌ها آگاهی اندکی از زنجیره‌های تأمین سبز دارند و معمولا طرح‌های انگیزشی دولت در این زمینه مشخص نیست. بنابراین برای دولت‌ها بهینه‌سازی سیاست‌های یارانه‌ای و تشویق تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان به سرمایه‌گذاری سبز موضوع مهمی است. این مقاله یک زنجیره تأمین دوسطحی شامل تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان تحت یارانه دولت در نظر گرفته است و از طریق استفاده از یک بازی تکاملی این زنجیره را مورد بررسی قرار داده است.

اهداف اصلی این مقاله عبارت‌اند از:

۱) بررسی تصمیم‌گیری تحت سرمایه‌گذاری سبز در یک زنجیره تأمین از منظر عوامل داخلی و خارجی زیست‌محیطی برای تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان؛

2) بهینه‌سازی سیاست یارانه دولت و تشویق بیشتر تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برای سرمایه‌گذاری‌های سبز.

مرور ادبیات و شکاف تحقیقاتی:

بسیاری از مطالعات، اهمیت سرمایه‌گذاری سبز و وضع کردن سیاست‌های کنترل انتشار کربن را نشان داده‌اند. مطالعات دیگری نیز بر هماهنگی زنجیره تأمین تمرکز داشتند. روابط بین بالادستی و پایین‌دستی با در نظر گرفتن سرمایه‌گذاری‌های سبز نیز مطالعه شده‌اند. در همه این مطالعات مدل زنجیره تأمین چند سطحی در نظر گرفته‌شده است. همچنین مکانیسم یارانه دولت در مدیریت زنجیره تأمین سبز نیز به‌طور گسترده‌ای مطالعه شده است. بسیاری از تحقیقات اثر یارانه دولت را بر استراتژی رقابتی مطالعه کرده‌اند. بعضی مطالعات بر مدل هماهنگی تحت یارانه‌های دولت تمرکز داشته‌اند همه این مطالعات نقش دولت را در شرایطی‌که شرکت‌ها محصولات سبز تولید می‌کنند به‌عنوان یارانه دهنده در نظر گرفته‌اند. اما در شرایط واقعی اعضای زنجیره تأمین انتخاب می‌کنند که سرمایه‌گذاری سبز انجام دهند یا خیر. بنابراین مطالعه تصمیم‌گیری استراتژیک اعضای زنجیره تأمین اهمیت دارد. این مطالعه انگیزه‌های یارانه‌ای دولت را برای اعضایی که سرمایه‌گذاری سبز انجام می‌دهند در یک زنجیره تأمین دوسطحی در نظر گرفته است.

اگرچه بخش زیادی از ادبیات موضوع، نظریه بازی تکاملی را برای حل مسائل در بسیاری از زمینه‌ها به‌کاربرده‌اند، فقط اندکی از مطالعات، نظریه بازی تکاملی را برای مطالعه مدیریت زنجیره تأمین سبز با سرمایه‌گذاری‌های سبز تحت مداخله دولت انجام داده‌اند. اما هیچ یک تحقیقات مدل بازی تکاملی بین  دولت‌ها و تولیدکنندگان را در نظر نگرفته‌اند. بسیاری از مطالعات مکانیسم یارانه را در بررسی مدیریت زنجیره تأمین سبز در نظر گرفته‌اند. بااین‌وجود، این مطالعات اغلب فرض کرده‌اند که همه اعضای زنجیره تأمین عقلانی عمل می‌کنند. این مقاله فرایند تکاملی سرمایه‌گذاری سبز را بین تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان تحت شرایط مختلف بررسی می‌کند و استراتژی‌های پایدار تکاملی را برای تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان موردبحث قرار می‌دهد.

نوآوری‌ها:

1) بررسی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری سبز تحت یارانه دولت در یک زنجیره تأمین دوسطحی. استراتژی پایدار تکاملی اعضای زنجیره تامین با درنظر گرفتن نرخ سرمایه‌گذاری سبز تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان و تغییرات یارانه دولت مورد بررسی قرار می­گیرد.

۲) در نظر گرفتن سود از بهره‌وری بدون هزینه (free-riding) -خریدوفروش سهام بدون داشتن سرمایه-. در مدل مورد بررسی بهره‌وری بدون هزینه هنگامی‌که تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان زنجیره، سرمایه‌گذاری سبز انجام نیم­دهند، موردبررسی قرارگرفته است.

 3) بسته به اینکه شرکت‌ها سرمایه‌گذاری سبز انجام می‌دهند یا خیر، ۳ سناریو مختلف با درنظر گرفتن یارانه دولت بررسی شده است.

تعریف مسئله:

یک جمعیت تأمین‌کنندگان و یک جمعیت تولیدکنندگان درنظر گرفته شده است. اعضای زنجیره با منطق محدود و یادگیری پیوسته از بازی تکرارپذیر در جستجوی دستیابی به نقطه بهینه و استراتژی پایدار تکاملی هستند. تأمین‌کنندگان دو استراتژی دارند: شرکت کردن در زنجیره تأمین سبز (P) و شرکت نکردن در آن (NP). تولیدکنندگان نیز دو استراتژی دارند: انتخاب تولید سبز (G) و عدم انتخاب تولید سبز (NG). هنگامی‌که تأمین‌کنندگان استراتژی P را انتخاب کنند یا تولیدکنندگان استراتژی G را انتخاب کنند، سود آنان افزایش می‌یابد چراکه مشتریان اشتیاق زیادی برای خریداری محصولات سبز دارند. هنگامی‌که تأمین‌کنندگان استراتژی NP را اتخاذ می‌کنند و تولیدکنندگان استراتژی G، همچنان که تقاضای بازار افزایش می‌یابد، تأمین‌کنندگان می‌توانند سود اضافی از بهره‌وری بدون هزینه به دست آورند. به‌طور مشابه هنگامی‌که تأمین‌کنندگان استراتژی P را اتخاذ می‌کنند و تولیدکنندگان استراتژی G­، تولیدکنندگان می‌توانند سود اضافی از بهره‌وری بدون هزینه به دست آورند. بر این اساس ماتریس عایدی اعضا به شکل زیر خواهد بود. سود مازاد از بهره‌وری بدون هزینه برای اعضا با دایره قرمز مشخص‌شده است.

هنگامی‌که هر دو استراتژی سبز بکار گیرند، همکاری بین عضو بالادستی و عضو پایین‌دستی در زنجیره تأمین، سود کل زنجیره تأمین را افزایش می‌دهد. در این حالت، برای تشویق هر دو عضو، دولت یارانه‌ را بیشتر خواهد کرد.

اگر 0<x<1 احتمال اتخاذ استراتژی P و  1-xاحتمال اتخاذ استراتژی NP توسط تأمین‌کننده باشند، همچنین 0<y<1 احتمال اتخاذ استراتژی G و 1-y احتمال اتخاذ NG توسط تولیدکننده باشند، عایدی مورد انتظار تأمین‌کنندگانی که P، NP و متوسط آن را اتخاذ می‌کنند برابر است با:

همچنین برای تولیدکنندگانی که استراتژی G و NG و یا متوسط آن را اتخاذ می‌کنند، توابع سود برابر است با:

استراتژی‌ای توسط اکثریت جمعیت به کار می‌رود، که عایدی مورد انتظار آن بیشتر از عایدی متوسط باشد. در نظریه بازی تکاملی، از معادلات دیفرانسیلی برای بررسی تکرار وقوع استراتژی­ها در واحد زمان و اینکه کدام استراتژی توسط اکثریت جمعیت تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان در واحد زمان اتخاذ می‌شود، استفاده می‌گردد. این معادلات برای تأمین‌کنندگانی که استراتژی P را اتخاذ می‌کنند و تولیدکنندگانی که استراتژی G را اتخاذ می‌کنند به شکل زیر است:

تحلیل حساسیت:

این مقاله در راستای یافتن استراتژی پایدار تکاملی با تغییر نرخ سرمایه‌گذاری سبز، با مقایسه سه سناریو (اتخاذ سرمایه‌گذاری سبز توسط هر دو عضو، فقط توسط تأمین‌کنندگان و فقط توسط تولیدکنندگان) تحلیل حساسیت انجام داده است. شکل زیر نشان می‌دهد هنگامی‌که پارامترهای دیگر بدون تغییر بماند، اگر نرخ سرمایه‌گذاری سبز برای تولیدکنندگان افزایش یابد تولیدکنندگان با ‌احتمال‌زیاد مایل به اتخاذ استراتژی G خواهند شد، اما تأمین‌کنندگان احتمال کمی دارد که استراتژی P را اتخاذ کنند. این نتیجه بهره‌وری بی هزینه را بین تأمین‌کنندگان القا می‌کند. بنابراین تولیدکنندگان به هنگام انتخاب تأمین‌کننده باید بسیار محتاط عمل کنند.

نتیجه‌گیری:

·         تابع تکاملی دیفرانسیلی تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان یک تابع محدب مقعر است. وقتی تابع محدب است، مقدار تکامل دیفرانسیلی مثبت است. استراتژی پایدار تکاملی این است که یا تأمین‌کنندگان استراتژی p را انتخاب می‌کنند یا تولیدکنندگان استراتژی G را انتخاب می‌کنند. وقتی تابع مقعر است، مقدار تکامل دیفرانسیلی منفی است. استراتژی پایدار تکاملی به‌این‌ترتیب است که تأمین‌کنندگان استراتژی NP را اتخاذ کنند یا تولیدکنندگان استراتژی NG را اتخاذ کنند.

·         در این مقاله رفتار سرمایه‌گذاری سبز بین تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان در یک فرآیند تکاملی تحت مکانیسم یارانه دولت بررسی‌شده است. استراتژی‌های تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان تحت تأثیر هزینه سرمایه‌گذاری سبز، نرخ سرمایه‌گذاری سبز، سود حاصل از رفتارهای بهره‌وری بدون هزینه و یارانه دولت است. هنگامی‌که نرخ سرمایه‌گذاری سبز تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان در بازارهای مختلف تغییر کند، استراتژی پایدار تکاملی تغییر می‌کند. هنگامی‌که نرخ سرمایه‌گذاری سبز در یک بازه مشخص است سیستم به استراتژی پایدار تکاملی همگرا می‌شود و سپس عوامل مهم خارجی، پایداری تکاملی سیستم را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

·         دولت‌ها نقش مهمی در تشویق شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری سبز ایفا می‌کنند. هنگامی‌که سرمایه‌گذاری سبز تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان کم نباشد اگر دولت یارانه‌اش را افزایش دهد استراتژی پایدار تکاملی می‌تواند (P,G) باشد. اگر یارانه دولت افزایش یابد، زمان رسیدن به استراتژی پایدار تکاملی سریع‌تر است.

·         اگر دولت مقدار بهینه یارانه را عملی سازد، رفتارهای بهره‌وری بدون هزینه کاهش خواهد یافت. یارانه دولت می‌تواند تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان را به سرمایه‌گذاری سبز تشویق کند.