بررسی حساسیت اجتماعی تقاضا نسبت به قیمت در زنجیره تامین

عنوان: حساسیت اجتماعی تقاضا  نسبت به قیمت برای هماهنگی زنجیره تامین رقابتی

چکیده:

در این مقاله، حساسیت اجتماعی تقاضا نسبت به قیمت برای یک زنجیره تامین دوسطحی که شامل یک تولید کننده انحصاری و دو خرده فروش است، مورد بررسی قرار گرفته است. تولید کننده بر روی مسئولیت اجتماعی (CSR)خود سرمایه گذاری می کند، و خرده فروشان هم بر روی قیمت کالا با یکدیگر رقابت دارند. در این مقاله تاثیر مسئولیت اجتماعی تولید کننده بر روی حساسیت اجتماعی تقاضا نسبت به قیمت مشتری مشخص شده است. زنجیره تامین تحت سه ساختار1)غیرمتمرکز 2) متمرکز 3) هماهنگی مدل گردیده است. علاوه بر این اثر بازی های عمودی بر رفتارهای دو خرده فروش و در ادامه سود آوری زنجیره تامین بررسی شده است. در نهایت یک ساختار هماهنگ که موجب افزایش سود کل زنجیره تامین و کاهش حساسیت مشتریان نسبت به قیمت می شود ، پیشنهاد گردیده است. 

مقدمه:

امروزه برای افزایش تقاضای بازار اعضای زنجیره تامین سیاست هایی را استفاده می کنند. تقاضای خرده فروش نه تنها به قیمت خود او بلکه به قیمت رقبایش هم بستگی دارد. در این مقاله یک تولید کننده انحصاری سعی کرده است با افزایش مسئولیت اجتماعی خود باعث کاهش توجه مشتریان به قیمت کالا گردد. برای مثال، تولید کننده با تولید محصول ارگانیک حساسیت اجتماعی تقاضا به قیمت کالا مشتریان کاهش می دهد. علاوه بر این دو خرده فروش بر روی قیمت کالا با یکدیگر رقابت می کنند. در این مقاله یک ساختار هماهنگ مبتنی بر قرارداد تعرفه ای دو بخشی که در آن هم تصمیمات مرتبط با مسئولیت اجتماعی تولید کننده و قیمت خرده فروشان هماهنگ گردیده است. هدف این مقاله به شرح زیر است:

·         ارائه یک ساختار هماهنگ برای یک زنجیر تامین اجتماعی با تقاضای وابسته به قیمت رقابتی.

·         بررسی و تحلیل اثر مسئولیت اجتماعی شرکت تولید کننده بر حساسیت اجتماعی تقاضا نسبت به قیمت مشتریان.

·         مشخص شدن اثر ساختارهای مختلف بازی بر رفتار های خرده فروشان، سود و تصمیمات بهینه ی زنجیره تامین. 

نوآوری:

1) این مطالعه یک تابع تقاضای وابسته به قیمت رقابتی جدید را که اثر مسئولیت اجتماعی تولید کننده روی حساسیت های اجتماعی تقاضا نسبت به قیمت مشتریان ایجاد می کند را بررسی می کند.

2) این مطالعه مفهوم جدیدی با عنوان "حساسیت  اجتماعی تقاضا نسبت به قیمت" ارائه می دهد, که درآن حساسیت اجتماعی قیمت خریدار و حساسیت قیمت وابسته به مسئولیت پذیری تولید کننده در نظر گرفته شده است.

3) این مقاله یک قرارداد تعرفه دوبخشی را پیشنهاد می دهد، تا به طور همزمان قیمت فروش خرده فروشان و سرمایه گذاری هایی که تولید کننده روی مسئولیت اجتماعی می دهد، را هماهنگ کند.

شکل1. مدل های تصمیم گیری و ساختار بازی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.

شکل2. زنجیره تامین رقابتی مورد بررسی

 

شکل 3. چارچوب مفهومی ساختارهای تصمیم گیری مورد بررسی

تابع سود خرده فروش در حالت کلی به شکل زیر فرموله می گردد:

تقاضای کلی که تولید کننده از طرف خرده فروشان دریافت می کند برابر است:

تابع سود تولید کننده در حالت کلی به شکل زیر فرموله می شود:

1. ساختار غیرمتمرکز

1.1. مدل استکلبرگ –کورنو

مقدار قیمت کالا در این ساختار برای هر یک از خرده فروشان:

با جایگزین کردن همزمان قیمت ها درتابع سود تولید کننده خواهیم داشت:

1.2.مدل استکلبرگ-کلوژن

تابع سود خرده فروش در این ساختار از رابطه زیر بدست می آید:

تابع سود تولید کننده در این ساختار برابر است با:

2. ساختار متمرکز

تابع سود زنجیره تامین در ساختار متمرکز برابر است با:

2.1. مدل هماهنگ: قرارداد تعرفه دو بخشی

تابع سود تولید کننده در قرارداد تعرفه دو بخشی برابر است با:

 2.1.1. رفتار کورنو خرده فروش

تابع سود خرده فروش در این ساختار برابر است با:

2.1.2. رفتار کلوژن خرده فروش

تابع سود خرده فروش در این ساختار برابر است با:

2.1.3. هزینه حق رای دادن

وضعیت رضایت از دیدگاه خرده فروش:

وضعیت رضایت از دیدگاه تولید کننده:

نتایج و بینش های مدیریتی :

·         نتایج نشان دهنده آن است که قرارداد تعرفه دوبخشی قادر به هماهنگی زنجیره تامین است.

·         قرارداد تعرفه دوبخشی می تواند سود بیشتری را برای همه اعضای زنجیره تامین ایجاد کند، و CSR را نیز افزایش دهد. این قرارداد نه تنها قیمت خرده فروشان را نیز افزایش می دهند، بلکه مشارکت تمام اعضای زنجیره تامین را تضمین می کند.

·         نتایج نشان می دهد CSR  می تواند به عنوان یک استراتژی موثر استفاده شود و اعضای زنجیره تامین می توانند محصولات که با در نظر گرفتن مسئولیت اجتماعی تولید کرده اند، را با قیمت بالاتری به فروش برسانند.

·         این مطالعه نشان می دهد که، در بین کلیه ساختارهای بازی غیرمتمرکز، حداکثر سود زنجیره تامین را می توان در بازی نش- کلوژن بدست آورد که در آن حداکثر سطح CSR تولیدکننده و نقاط تعادلی قیمت خرده فروشی حاصل شود.

·         با توجه به سهم بازار خرده فروش1، مشتریان و تولید کننده رفتار بازی کورنو را به کلوژن ترجیح می دهند، زیرا قیمت کالا کاهش پیدا می کند وتقاضا برای کالا افزایش پیدا می کند.

·         به همین ترتیب، رفتار کورنو به دلیل قیمت پایین تر از رفتار کلوژن توسط مشتریان در بازی نش مقبول تر است.

·         علاوه بر این، برای کلیه مقادیر سهم بازار خرده فروش 1 بیشتر از سهم بازارخرده فروش 2 در ساختار نش-کلوژن است، به همین دلیل خرده فروش 1 اجازه می دهد تا خرده فروش 2 قیمت بالاتری را برای جبران سهم بازار پایین تر خود تعیین کند.

·         همچنین قرارداد تعرفه دو بخشی توانایی به اشتراک گذاری سود مازاد به دست آمده توسط ساختار هماهنگ بر اساس مدل چانه زنی نش را دارد.