استراتژی قیمت‌گذاری پویا و هماهنگی در زنجیره تامین دوکاناله با در نظر گرفتن ارزش خدمات _ مقاله هشتم

 

چکیده:

در این مقاله دو استراتژی قیمت گذاری پویا در یک زنجیره تامین دو کاناله، شامل تولیدکننده و خرده‌فروش، با تمرکز بر تاثیر ارزش خدمات بر تصمیمات اعضا بررسی می‌شود. تحول سیستم تحت مکانیسم پیش بینی قیمت در طولانی مدت تحلیل می‌شود، برای این منظور دو ساختار متمرکز و غیرمتمرکز بررسی می‌شود، در ساختار غیر متمرکز، منطقه ثبات سیستم ابتدا با افزایش ارزش خدمات کوچکتر و سپس بزرگتر می‌شود و در ساختار متمرکز، منطقه ثبات سیستم با افزایش ارزش خدمات کوچکتر می‌شود. همچنین اثر شلاق‌ چرمی و تاثیر پارامترها را بر روی آن بررسی می‌کنند و در آخر به منظور هماهنگی کانال یک قرارداد تعرفه دو بخشی مطرح می‌شود که  در قرارداد تاثیر ارزش خدمات بر هزینه ثابت محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد که هزینه‌ی ثابت ابتدا با افزایش  ارزش خدمات افزایش و سپس کاهش می‌یابد.

کلمات کلیدی: دو کاناله، ارزش خدمات، زنجیره تامین، قیمت گذاری پویا، اثر شلاق چرمی، هماهنگی.

 

مقدمه:

در این مقاله یک زنجیر تامین دو کاناله، شامل تولیدکننده و خرده‌فروش در نظر گرفته شده است. دو مساله بررسی می‌شود؛ اول اینکه انتخاب استراتژی قیمت‌گذاری برای افزایش سود هر یک از اعضا و سود کل زنجیره که برای این حل این مساله دو ساختار متمرکز و غیرمتمرکز در حالت ایستا و پویا بررسی می‌شود و در آخر با یک قرار داد تعرفه دو بخشی، هماهنگی صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است در این مدلسازی ارزش خدمات خرده‌فروش بر تقاضای مشتریان در هر دو کانال تاثیرگذار است و در نظر گرفته می‌شود. مساله دوم، میزان سفارش خرده‌فروش به تولیدکننده است که تحت تاثیر عوامل مختلفی است که مهمترین آن‌ها، میزان تقاضا و زمان آماده سازی سفارش است که به مجموع این عوامل، اثر شلاق چرمی گفته می‌شود و محاسبه این اثر در سود خرده‌فروش بسیار تاثیرگذار است.

مرور ادبیات:

ادبیات به سه جریان تقسیم بندی می‌شود: (1) زنجیره تامین دو کاناله، (2) هماهنگی در زنجیره تامین و (3) استراتژی قیمت گذاری.

خلاء‌های تحقیقاتی و نوآوری مساله:

·         بررسی تاثیر ارزش خدمات بر قیمت‌ها و سودها در یک بازی پویای بلندمدت.

·         بررسی اثر شلاق چرمی بر سیستم پیچیده.

·         در نظر گرفتن استراتژی قیمت گذاری پویا، در یک زنجیره تامین دو کاناله با ارزش خدمات.

·         در نظر گرفتن ارزش خدمات و هماهنگی در زنجیره تامین دو کاناله.

·         بررسی دو مدل قیمت‌گذاری پویا و ایستا در دو ساختار متمرکز و غیر متمرکز.

مدل اراِئه شده:

در این مقاله همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، یک تولیدکننده و یک خرده‌فروش دارد که محصولات را از دو کانال مستقیم و سنتی با قیمت به ترتیب p0 و p1 و همچنین قیمت عمده‌فروشی w1 به فروش می‌رسانند. در مقایسه با کانال مستقیم، خرده‌فروش می‌تواند مشتری را با خدمت بهتر در کانال سنتی تامین کند، ارزش خدمت خرده‌فروش را با v نشان می‌دهند و فرض می‌کنند که p1,w1 > v است و همچنین هزینه ارزش خدمات را با تابع محدب  نمایش می‌دهند و فرض می‌کنند که w1+R < p1 است.

تابع تقاضا کانال مستقیم و کانال سنتی به ترتیب به فرم زیر است:

همانطور که می‌بینید، قیمت کانال مستقیم و سنتی و ارزش خدمات بر توابع تقاضا تاثیر گذار است.

ساختار غیرمتمرکز:

1.        مدل غیرمتمرکز ایستا:

در این مدل تولیدکننده رهبر و خرده‌فروش پیرو است. توابع سود تولیدکننده و خرده‌فروش به ترتیب به فرم زیر است:

2.        مدل غیرمتمرکز پویا:

در این بخش یک مدل استکلبرگ پویا در نظر گرفته شده است یعنی، اعضا تصمیمات دوره t + 1 را بر اساس دوره t می‌گیرند، در این مدل تولیدکننده رهبر و خرده‌فروش پیرو است و پیش‌بینی قیمت بلندمدت عمده‌فروشی و کانال مستقیم به شرح زیر است:

ساختار متمرکز:

·         مدل متمرکز ایستا:

تابع سود زنجیره تامین در این مدل به شکل زیر است:

در تابع سود بالا، عبارت اول سود کانال سنتی به ازای هر واحد محصول در تابع تقاضا آن است و عبارت دوم سود هر واحد کالا به فروش رفته از طریق کانال مستقیم در تابع تقاضا آن است.

·         مدل متمرکز پویا:

این مدل تصمیم‌گیری پویا تولید کننده و خرده‌فروش تحت هم‌کاری با هم را بررسی می‌کند. در این مدل، تولیدکننده بر قیمت فروش مستقیم و خرده‌فروش بر قیمت خرده‌فروشی تصمیم‌گیری می‌کند. پیش‌بینی قیمت بلند مدت به شرح زیر است :

اثر شلاق چرمی بر تقاضا:

اثر شلاق چرمی پدیده‌ای شناخته شده در زنجیره تامین است و تاثیر منفی زیادی بر روی عملکرد و کارایی زنجیره تامین دارد، این پدیده به دلایل زیادی ایجاد می‌شود که مهمترین آن‌هاعدم اطلاع دقیق و به‌موقع از مقدار تقاضا و زمان انتظار می‌باشد. در این مقاله فرض می‌شود که خرده‌فروش از استراتژی "سفارش بیشتر از فهرست موجودی" برای سفارش در دوره بعدی استفاده می‌کند. در پایان دوره t-1، خرده‌فروش با در نظر گرفتن تقاضای مشتریان (t-1)q و باید فهرست موجودی y(t) را برای دوره بعد خود تخمین بزند و سفارش (t)S را به تولید کننده ارسال کند. بعد از دوره L (زمان بین شروع و اتمام فرآیند تولید)، خرده‌فروش کالاهای تولید کننده را در ابتدای دوره t + L دریافت می‌کند. فهرست موجودی مورد انتظار خرده‌فروشی به شرح زیر است:

که در آن عبارت اول مقدار پیش‌بینی‌شده زمان L، z عامل ایمنی وعبارت آخر نشان‌دهنده خطای پیش‌بینی تقاضا هستند. میزان سفارش به تولیدکننده به فرم زیر است:

اثر شلاقی برابر است با، نسبت واریانس سفارش خرده‌فروش ((t)S) بر واریانس تقاضای مشتریان (y(t)).

هماهنگی با استفاده از قرارداد تعرفه دو بخشی:

در این بخش یک مکانیزم هماهنگی کانال‌ها برای بهبود سود مدل استکلبرگ، از طریق یک قرارداد دو بخشی، که در آن T، یک قرارداد تعرفه دو بخشی را نشان می‌دهد. w1 قیمت عمده‌فروشی سازنده را در کانال سنتی نشان می‌دهد و f هزینه ثابتی را نشان می‌دهد که خرده‌فروش به تولید کننده می‌پردازد .

تحت قرارداد تعرفه دو بخشی، سود تولید کننده و خرده‌فروش به شرح زیر هستند :

توابع سود بالا، همان توابع در ساختار غیرمتمرکز هستند با این تفاوت که طبق قرارداد هماهنگی، هزینه ثابت f به تابع سود نتولیدکننده اضافه و از تابع سود خرده‌فروش کم می‌شود.

نتیجه‌گیری و بینش‌های مدیریتی:

·         درساختار متمرکز، شکاف قیمت بین قیمت فروش مستقیم و قیمت خرده‌فروشی کوچک‌تر است، در نتیجه بازار پایدارتر است.

·         در دو مدل پویا، سود کل زنجیره تامین اول افزایش می‌یابد و سپس با افزایش ارزش خدمات کاهش می‌یابد.

·         ارزش خدمات بالاتر همیشه برای خرده‌فروش سودمند نیست و ارائه ارزش خدمات مناسب برای اعضای زنجیره تامین مفیدتر است. نتایج نشان می‌دهند که هزینه ثابت ابتدا با افزایش مقدار خدمات افزایش می‌یابد و سپس کاهش می‌یابد.

·          استفاده از هزینه ثابت بهینه می‌تواند سود شرکت، سود خرده‌فروش و کل سود زنجیره تامین را بهبود بخشد .