استراتژی مداخله تامین‌کننده در حضور موجودی استراتژیک خرده‌فروش: متمرکز یا غیرمتمرکز؟-مقاله سیزدهم

عنوان: استراتژی مداخله تامین‌کننده در حضور موجودی استراتژیک خرده‌فروش: متمرکز یا غیرمتمرکز؟

چکیده:

تامین‌کننده محصولات خود را از طریق شرکت فرعی (‌فروش مستقیم) و خرده‌فروش مستقل به‌فروش می‌رساند. اکثر تحقیقات برای مداخله تامین‌کننده، مداخله متمرکز را در نظر می‌گیرند (جایی که تامین‌کننده برای شرکت فرعی تصمیم می‌گیرد). این مقاله، مداخله غیرمتمرکز (جایی که شرکت فرعی در رابطه با کیفیت و قیمت‌گذاری خود تصمیم‌گیری می‌کند) و استفاده احتمالی خرده‌فروش از موجودی استراتژیک، به‌عنوان یک اقدام متقابل برای دستیابی به امتیازات قیمت عمده‌فروشی از سوی تامین‌کننده را مورد بررسی قرار می‌دهد. زنجیره تامین دو کاناله این مقاله شامل: خرده‌فروش و تولیدکننده و شرکت فرعی آن در دو دوره بررسی می‌شود. می‌توان نتیجه گرفت زمانی که خرده‌فروش از موجودی استراتژیک استفاده می‌کند، برای تامین‌کننده و خرده‌فروش مداخله غیرمتمرکز بهتر از مداخله متمرکز است. علاوه بر این، اگر تأمین‌کننده استراتژی مداخله غیرمتمرکز را اتخاذ کند، استفاده از موجودی استراتژیک خرده‌فروش همواره به نفع تأمین‌کننده است، اما خرده‌فروش تنها درصورتی که هزینه نگهداری موجودی واحد کمتر از یک حدی باشد سود می‌برد. همچنین نمونه‌های عددی برای نشان دادن نتایج تحلیلی و به‌دست آوردن بینش‌های مدیریتی بیشتر انجام می‌شود.  

کلید واژه‌ها: مداخله تامین‌کننده، غیرمتمرکز، موجودی استراتژیک و دوکاناله. 

مقدمه:

از آنجا که خرید آنلاین مصرف‌کنندگان همچنان در حال رشد است، برای تامین‌کننده (به‌عنوان مثال، یک تولیدکننده) فروش محصولات از طریق یک کانال مستقیم مطلوب است، که می‌تواند منجر به رقابت بین تأمین‌کننده، خرده‌فروشان پایین‌دست یا خرده‌فروشان مستقل شود. به این پدیده رقابت اغلب مداخله تامین‌کننده گفته می‌شود. به‌عنوان مثال سازندگان نوشابه (مانند Coca-Cola و Pepsi-Cola) و تولید‌کنندگان الکترونیکی (به‌عنوان مثال اپل، دل و سامسونگ) محصولات خود را هم به شرکت‌های فرعی خود (فروشگاه‌های آنلاین و فیزیکی خودشان) و هم به خرده‌فروشان رقابتی (به عنوان مثال فروشگاه‌ها و مغازه‌ها) فروخته‌اند.

این مقاله، یک مدل زنجیره تامین دو دوره شامل: تامین‌کننده و خرده‌فروش را در نظر می‌گیرد. تأمین‌کننده می‌تواند محصولات قابل تعویض را مستقیم از طریق شرکت فرعی خود به مصرف‌کننده‌ بفروشد. تامین‌کننده می‌تواند مداخله متمرکز یا غیرمتمرکز را انتخاب کند. شرکت فرعی با خرده‌فروشان محصولات رقابت می‌کند. بنابراین، برای مقابله با این رقابت، خرده‌فروش می‌تواند برای دستیابی به امتیازات قیمت عمده‌فروشی از طرف تامین‌کننده، موجودی استراتژیک دوره اول تا دوره دوم را برعهده گیرد.

مرور ادبیات و نوآوری:

در این مقاله سه جریان از ادبیات شامل: (1) مداخله تامین‌کننده، (2) زنجیره‌ تامین دو کاناله و (3) موجودی استراتژیک مورد بررسی قرار می‌گیرد.

• در مطالعات پیشین، اغلب تامین‌کننده بر روی هزینه انتقال متمرکز است. اما این مقاله بر استفاده از موجودی استراتژیک خرده‌فروش متمرکز است و سود تولیدکننده و خرده‌فروش (نتیجه برد-برد) را دو دوره  بررسی می‌کند.
• در این مقاله، دو شرکت به‌جای تنظیم یک کانال واحد مطابق اکثر مطالعات موجود، رقابت بین دو کانال را بررسی می‌کند ( رقابت تامین‌کننده و شرکت فرعی)
• این مقاله نتایج مداخله متمرکز و غیرمتمرکز تامین‌کننده را مقایسه می‌کند، در حالی که مطالعات موجود فقط مداخله متمرکز را مورد بررسی قرار داده‌اند.

مدل ارائه شده:

این مقاله موجودی استراتژیک یا عدم وجود موجودی استراتژیک خرده‌فروش را در زنجیره تامین دو دوره‌ای شامل: تامین‌کننده، خرده‌فروش شرکت فرعی (فروش مستقیم شرکت) و خرده‌فروش مستقل را در صورت مداخله متمرکز و غیرمتمرکز تامین‌کننده مورد بررسی قرار می‌دهد. در هر دوره (t=1,2) تامین‌کننده (u) قیمت عمده‌فروشی متفاوتی برای خرده‌فروش شرکت فرعی (s) و خرده‌فروش مستقل (r) در نظر می‌گیرد. تقاضای محصول خرده‌فروش i (i,j=r, si, ¹ j) در دوره t برابر-q_tr-kq_tj آلفاp_ti= می‌باشد، که آلفا تقاضای پایه بازار (تقاضا نباید از این مقدار کمتر شود)، p_ti قیمت خرده‌فروشی i، q_ti مقدار فروخته شده محصول توسط i و k ( 0 £ k £1 ) میزان جایگزینی بین دو محصول رقیب را نشان می‌دهند. در دوره اول تامین‌کننده و خرده‌فروش در رابطه با قیمت و مقدار سفارش خود تصمیم می‌گیرند. شرکت فرعی و خرده‌فروش ممکن است در دوره اول محصولات اضافی خریداری و به عنوان موجودی کالا ذخیره کنند. در دوره دوم، هزینه موجودی واحد برای موجودی استراتژیک، h است. تأمین‌کننده دو استراتژی مداخله دارد: متمرکز یا غیرمتمرکز. در مداخله متمرکز تمام تصمیمات شرکت فرعی توسط تأمین‌کننده گرفته می‌شود و در مداخله غیرمتمرکز تامین‌کننده قیمت واحد انتقال شرکت فرعی را برعهده می‌گیرد اما شرکت فرعی در مورد کمیت و قیمت خرده‌فروشی خود تصمیم می‌گیرد تا سود خود را به حداکثر برساند. از آنجا که تأمین‌کننده ممکن است تجربه کمتری در فروش مستقیم به مصرف‌کنندگان داشته باشد، مداخله می‌تواند پرهزینه باشد. در حالت کلی به‌ترتیب، سود تولیدکننده و خرده‌فروش به صورت زیر می‌باشد.

جمله اول از توابع فوق درآمد و جمله دوم هزینه را نشان می‌دهد. بنابراین مدل فوق در حالات زیر بررسی می‌شود.

• تعادل با موجودی استراتژیک در صورت مداخله متمرکز

این حالت در دو دوره مورد برررسی قرار می‌گیرد.

دوره اول:

در این بخش، تامین‌کننده قیمت عمده‌فروشی (w_1r) و میزان فروش شرکت فرعی خود (q_1s)، و خرده‌فروش میزان فروش خود (q_1r) را تعیین می‌کنند. بنابراین به‌ترتیب، توابع سود تامین‌کننده و خرده‌فروش به‌صورت زیر می‌باشند.

در تابع فوق، جمله اول درآمد حاصل از فروش خرده‌فروش، جمله دوم سود شرکت فرعی و جمله سوم درآمد حاصل از موجودی در دوره دوم را نشان می‌دهد. 

در تابع فوق، جمله اول درآمد، جمله دوم هزینه خرید، جمله سوم هزینه نگهداری موجودی و جمله آخر درآمد حاصل از موجودی در دوم را نشان می‌دهد.

دوره دوم:

در این بخش تامین‌کننده قیمت (w_2r) و مقدار فروش شرکت فرعی (q_2s) را تعیین می‌کند. تابع زیر سود تامین‌کننده را نشان می‌دهد.

در تابع فوق، جمله اول سود تامین‌کننده و جمله دوم سود خرده‌فروش او را نشان می‌دهند. با توجه به قیمت عمده‌فروشی تامین‌کننده (w_2r) و مقدار q_2s، خرده‌فروش برای بیشینه کردن سود خود مقدار q_2r را اتخاذ می‌کند، که در فرمول زیر آمده است.

 

تابع فوق، خرده‌‌فروش مقدار Q_2r=q_2r­-I_r (I موجودی استراتژیک خرده‌فروش) را سفارش می‌دهد.

• تعادل با موجودی استراتژیک درصورت مداخله غیرمتمرکز

دوره اول:

در این بخش، تامین‌کننده در رابطه با قیمت عمده‌فروشی (w_1r) برای خرده‌فروش و قیمت انتقال (w_1s) تصمیم‌گیری می‌کند. تابع زیر سود شرکت فرعی را نشان می‌دهد. در توابع فوق، خرده‌فروش و شرکت فرعی در رابطه با میزان فروش (q_1i)، قیمت فروش و سطح  موجودی (I_ti) تصمیم‌گیری می‌کنند.

در توابع فوق میزان موجودی استراتژیک برابر I_i=Q_1i-q_1i می‌باشد.

دوره دوم:

تامین‌کننده در مداخله غیرمتمرکز، قیمت انتقال را به زیرمجموعه خرده‌فروشی پایین دست خود پرداخت می‌کند. سپس شرکت فرعی درمورد مقادیر خرده‌فروش (q_2s) و میزان موجودی استراتژیک (I_S) تصمیم می‌گیرد تا سود خود را بیشینه کند. تابع سود شرکت فرعی در زیر آمده است. تابع سود شرکت فرعی در زیر آمده است. (در این حالت، تابع سود خرده‌فروش همانند حالت متمرکز در دوره دوم می‌باشد).

b هزینه فروش مستقیم را نشان می‌دهد. در تابع فوق جمله اول درآمد (هزینه*مقدار فروش) و جمله دوم هزینه را نشان می‌دهند. میزان سفارش در توابع خرده‌فروش و شرکت فرعی برابر Q_2i=q_2i-I_i می‌باشد.

نتیجه‌گیری و بینش‌های مدیریتی:

در این مقاله تامین‌کننده می‌تواند از طریق کانال‌های مستقیم (شرکت فرعی) وارد بازار خرده‌فروشی خود شود.

• در این مقاله تامین‌کننده استراتژی مداخله غیرمتمرکز را اتخاذ می‌کند. یعنی تأمین‌کننده محصول را با قیمت انتقال که بالاتر از هزینه تولید است، به شرکت فرعی خود می‌فروشد. سپس شرکت فرعی می‌تواند تصمیمات مربوط به خرده‌فروشی را اتخاذ کند.
• برخورد غیرمتمرکز با قیمت انتقال متوسط می‌تواند سودآوری خرده‌فروش و تامین‌کننده را متعادل کند. به‌طور خاص، تأمین‌کننده قیمت عمده‌فروشی دوره اول را افزایش می‌دهد تا خرده‌فروش را از نگهداری موجودی استراتژیک منصرف کند و خرد‌ه‌فروش از موجودی استراتژیک برای مجبور کردن تأمین‌کننده جهت انتخاب استراتژی مداخله کمتر استفاده می‌کند. در نتیجه، هم تأمین‌کننده و هم خرده‌فروش می‌توانند درصورت وجود موجودی استراتژیک از مداخله غیرمتمرکز بهره‌مند شوند.
• خرده‌فروش می‌تواند برای کاهش قیمت عمده‌فروشی در دوره دوم از موجودی استراتژیک استفاده کند. این می‌تواند هزینه‌های دوره اول را از طریق ذخیره موجودی استراتژیک جبران کند. در همین زمان، تأمین‌کننده قیمت انتقال و قیمت عمده‌فروشی بالاتر را برای محدود کردن سطح موجودی استراتژیک (برای کاهش خسارت در دوره دوم) اتخاذ می‌کند.
• در نتیجه، به‌طور کلی موجودی استراتژیک همیشه برای تأمین‌کننده بهتر است و تنها زمانی برای خرده‌فروش بهتر است که هزینه نگهداری موجودی واحد کم باشد. در غیر این صورت، خرده‌فروش استراتژی مداخله غیرمتمرکز موجودی صفر را اتخاذ خواهد کرد.