زنجیره تامین دارو - قسمت سوم

پیش نوشت: بعید است بدون شناخت اجزای یک سیستم بتوان درک درستی از آن سیستم داشته و تلاشی جهت بهبود آن انجام داد. زنجیره تأمین دارو نیز از این قاعده کلی مستثنا نیست. به‌طورکلی زنجیره تأمین دارو شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌ها جهت جریان داروها از مواد خام تا مشتریان نهایی، و همچنین جریان‌های اطلاعات و مالی مرتبط با آن می‌باشد. با این نگاه می‌توان زنجیره تأمین دارو را همچون مجموعه‌ای از اعضا و اجزا دانست که به‌عنوان یک سیستم در جهت اهداف زنجیره مشغول فعالیت هستند. در شماره قبلی (زنجیره تأمین دارو – قسمت دوم) به معرفی سه مرحله اصلی در زنجیره تأمین دارو پرداختیم. به‌منظور شناخت هر چه بهتر این سیستم قصد داریم طی چند شماره آتی ابتدا نگاه دقیق‌تری به اجزای این مجموعه داشته باشیم. در این شماره به 

  شرکت‌های تولیدی در صنعت دارو می‌پردازیم. 

اصل مطلب: شرکت های تولیدی در صنعت دارو

 با توجه به حساسیت دارو و ارتباط آن با سلامتی جامعه، شرایط و قوانین خاصی بر تولیدکنندگان در صنعت دارو حاکم است. به‌عنوان‌مثال، برای تولیدکنندگانی که درزمینهٔ تولید دارو فعالیت می‌کنند دستورالعمل  (GMP (Good Manufacturing Practices در نظر گرفته شده است. تولیدکنندگان دارو به‌منظور اخذ مجوز تولید دارو جهت فروش محصولات خود در بازار موظف به دریافت این گواهینامه می‌باشند. تولیدکنندگان می‌بایست جهت دریافت این گواهینامه الزامات مربوطه را شناسایی و در مجموعه خود پیاده‌سازی نمایند. در زنجیره تأمین دارو به‌طورکلی دو نوع اصلی تولیدکنندگان وجود دارند.

(1) تولیدکنندگان مواد مؤثره دارویی (Active Pharmaceutical Ingredients) که مواد اولیه و خام جهت تولید داروها را تولید می‌کنند.

(2) تولیدکنندگان داروی نهایی (Finished Form) که داروی نهایی جهت فروش در بازار و مصرف توسط بیماران را تولید می‌کنند.

تولیدکنندگان داروهای نهایی نیز خود به دو گروه ژنریک‌ساز (Generic Companies) و نوآور (Innovator Companies) تقسیم می‌شوند. گروه اول که ژنریک‌ساز هستند داروهای پرمصرف، پرفروش و معمولی را با قیمت‌های کم تولید می‌کنند و گروه دوم به تولید داروهای بیوتکنولوژی و دارای فناوری پیشرفته می‌پردازند. شایان ذکر است این امکان وجود دارد تا تولیدکننده‌ای در هر دو حوزه فعالیت نماید. شرکت‌های نوآور سرمایه‌گذاری زیادی در جهت تحقیق و توسعه و کشف داروهای جدید انجام می‌دهند. علاوه بر این هنگام ورود یک داروی جدید به بازار نیاز است تا با صرف هزینه، دارو را به ذی‌نفعان آن معرفی کرده و مزایای آن برای بیماران نسبت به داروهای قبلی بیان گردد. بخش عمده‌ای از هزینه‌های تولیدکنندگان داروهای نوآور مربوط به این فعالیت‌ها می‌باشد. همچنین به علت سرمایه‌گذاری‌های عظیمی که این تولیدکنندگان نوآور انجام می‌دهند، حق فروش این داروها طی مدت زمان مشخصی به‌صورت انحصاری به آن‌ها داده می‌شود. پس از گذشت این مدت زمان مشخص، تولیدکنندگان ژنریک می‌توانند به تولید این داروها پرداخته و نوع ژنریک آن دارو را که شامل همان مواد مؤثره و با همان کیفیت محصول اصلی می‌باشد وارد بازار نمایند. تولیدکنندگان داروهای ژنریک معمولاً هزینه تحقیق و توسعه نسبتاً کمتری دارند. استراتژی اصلی جهت توسعه فروش این داروها استفاده از مشوق‌های تجاری همچون تخفیف و یا تأخیر در پرداخت خرید برای مشتریان می‌باشد.

پی‌نوشت یک: به‌منظور دسترسی آسان‌تر به این سلسله مطالب، از این پس خوانندگان عزیز می‌توانند به مطالب نوشته شده توسط محمدرضا نعمت الهی ([e-mail]) در وبلاگ مراجعه نمایند

.

پی نوشت دو: با توجه به اینکه این سایت مربوط به دانشجویان مهندسی صنایع می باشد بنابر این انتظار می رود اکثر مخاطبان آن مهندسین عزیزی باشند که شاید خیلی با شرایط حاکم بر صنعت دارو آشنایی نداشته و درنتیجه نیاز است تا از الفبای این حوزه شروع کنیم. به همین علت از اینکه در چند شماره نخست وقت ارزشمند داروسازان و دوستان عزیزی را می گیرم که قبلا با این مطالب آشنایی دارند صمیمانه پوزش می طلبم.

محمدرضا نعمت الهی