رویکرد ترکیبی در زنجیره تامین دو کاناله سبز با در نظر گرفتن تلاش برای فروش، زمان تحویل و تولید مجدد _ مقاله هفتم

چکیده:

امروزه اقتصاد دورانی و فعالیت‌های بازاریابی، مهم‌ترین نقش را برای جذب سهم بیشتری از بازار دارند. در این مقاله زنجیره تامین سبز دو کاناله، شامل تولیدکننده و توزیع‌کننده در نظر گرفته می‌شود و دو موضوع مهم مطرح است، اول جذب مشتری که برای این منظور سه عامل فروش از طریق دو کانال، تلاش برای فروش و زمان تحویل آنلاین در نظر گرفته شده است و دوم رعایت اصول زیست محیطی است که به منظور کاهش انتشار کربن، سه مسئولیت سرمایه گذاری در تولید محصول سبز، مقررات تجاری و تولید مجدد ترکیبی از طریق تولیدکننده و توزیع کننده با فناوری به روز طراحی شده است. این مقاله به دنبال تعیین مقدار تعادلی برای، استراتژی قیمت گذاری، رویکرد‌های تولید مجدد و زمان تحویل است که به این منظور سه رویکرد تئوری بازی‌ها، از جمله بازی استکلبرگ تولیدکننده (SM)، بازی استکلبرگ توزیع‌کننده (SR) و بازی نش (N) بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد روش SM که در آن تولیدکننده بیشتر محصولات معیوب را از طریق توزیع کننده جمع‌آوری می‌کند، بهترین استراتژی برای بهبود سود توزیع‌کننده و تولیدکننده است و افزایش مقدار متغیرهای تصمیم را به همراه دارد.

کلمات کلیدی: دو کاناله، اقتصاد دورانی، انتشار کربن، زمان تحویل، تلاش برای فروش، تئوری بازی‌ها، تولید مجدد، مجوز فن‌آوری.

 

مقدمه:  

در این مقاله دو موضوع برای بالاتر بردن سهم بازار و افزایش سود زنجیره تامین بررسی می‎شود، اول بحث اقتصاد دورانی به منظور حفاظت از محیط زیست است، درحقیقت اقتصاد دورانی که یک نظام اقتصادی است با هدف کمینه کردن ضایعات و بیشترین استفاده از منابع برای دستیابی به مدل‌هایی که به لحاظ اقتصادی و زیست‌محیطی پایدارند، بر حوزه‌هایی چون تفکر طراحی، تفکر سیستماتیک، گسترش طول عمر محصول و بازیافت متمرکز شده است. فعالیت‌هایی که در این مقاله برای تحقق این موضوع انجام می‌شود شامل، سرمایه گذاری در فن‌آوری سبز، اجرای سرپوش دولت و مقررات تجاری و تولید مجدد و بازیافت محصولات است. موضوع دوم، بازاریابی است که برای تحقق آن، سه فعالیت توسعه تجارت الکترونیک و زمان تحویل برای کانال مستقیم و تلاش برای فروش در کانال خرده‌فروشی انجام می‎شود. قرار گرفتن این دو مساله در کنار هم و اجرای آن هزینه های بالایی دارد و حتی ممکن است تعارضاتی نیز داشته باشند، لذا برای کاستن این تعارضات و بهینه سازی درآمد، در این مقاله یک مدل تحت سه ساختار بازی شامل بازی استکلبرگ تولیدکننده، بازی استکلبرگ توزیع‌کننده و بازی نش، تحلیل می‌شود.

مرور ادبیات:

ادبیات در دو جریان تقسم بندی می‌شود: (1) اقتصاد دورانی، که شامل سرمایه گذاری بر روی فن‌آوری‌های سبز جدید، سرپوش دولت و مقررات تجاری توسط حکوت و تولید مجدد در زنجیره تامین می‌شود، (2) فعالیت‌های بازاریابی آنلاین و خرده‌فروشی، که شامل زنجیره تامین دو کاناله، زمان تحویل و تلاش برای فروش می‌شود.

 نوآوری مساله:

·         در نظر گرفتن تلاش برای فروش در کنار خدمات آنلاین (زمان تحویل) در زنجیره تامین سبز.

·         بررسی تاثیر ساختار بازی‌های مختلف و همچنین کاهش برخوردها در کانال‌های زنجیره تامین.

·         در نظر گرفتن کاهش کربن، علاوه بر فعالیت‌های بازاریابی آنلاین و خرده‌فروشی.

مدل ارائه شده:

در این مقاله یک زنجیره تامین سبز دو کاناله، شامل تولیدکننده و توزیع کننده با تقاضای قطعی بررسی می‌شود، مساله اول بازاریابی است، که برای تحقق آن از کانال مستقیم، زمان تحویل سفارش آنلاین و تلاش برای فروش استفاده می‌شود و مساله دوم کاهش انتشار کربن و آلودگی‌های زیست محیطی است که در این تحقیق از سه مسئولیت شامل، سرمایه گذاری زیست محیطی در فن‌آوری های مورد استفاده، سرپوش دولت و مقررات تجاری و تولید مجدد توسط توزیع‌کننده و تولیدکننده استفاده شده است، در سرپوش دولت و مقررات تجاری، دولت اجازه انتشار میزان معینی از آلاینده‌ها را به تولید کننده می‌دهد. اگر انتشار تولید کننده بالاتر از مقدار معینی باشد، باید برای انتشارهر واحد کربن اضافه جریمه پرداخت کند و اگر مقدار کم‌تر از ظرفیت را آزاد کند، پاداش هر واحد از کربن باقیمانده را به دست می‌آورد. مدل کلی زنجیره تامین به شکل زیر است:

توابع تقاضا به ترتیب برای کانال مستقیم و خرده‌فروشی به فرم زیر است:

در توابع تقاضای بالا، قیمت فروش در کانال آنلاین (P1) و خرده‌فرشی (P0)، زمان تحویل سفارش (L)، قیمت بازپرداخت محصولات معیوب (r)، تلاش برای فروش توزیع‌کننده (s) و میزان کاهش کربن (g) تاثیر گذار است.

توابع سود به فرم زیر مدل شده است:

برای حل این مساله سه رویکرد تئوری بازی‌های استکلبرگ (SM,SR) و بازی نش (N) برای به دست آوردن متغییرهای بهینه استفاده شده است.

1.        بازی استکلبرگ تولیدکننده (SM):

در این بازی، تولیدکننده یک رهبر است و قدرت انتخاب را دارد، در حالی که توزیع‌کننده یک پیرو است و براساس استراتژی تولید کننده تصمیم‌گیری می‌کند. بر مبنای راه‌حل برگشتی، اول مقدار بهینه متغیرهای توزیع‌کننده شامل تلاش برای فروش (s) و قیمت بازپرداخت (r) و قیمت خرده‌فروشی نهایی (p0) و بعد این متغیرها را در تابع سود تولیدکننده جایگزین کرده و متغیرهای  بهینه تولیدکننده، از جمله قیمت عمده‌فروشی (W)، قیمت آنلاین (P1)، زمان تحویل (L) و کاهش نرخ کربن (g) به دست می‌آید.

2.      بازی استکلبرگ توزیع‌کننده (SR):

در این بازی، توزیع‌کننده یک رهبر است و قدرت انتخاب دارد، در حالی که تولیدکننده، یک پیرو است و راه‌حل‌های بهینه خود را براساس انتخاب‌های توزیع‌کننده به دست می‌آورد. در اینجا، بر مبنای راه‌حل برگشتی، تولید کننده اول تصمیمات خود را تعیین می‌کند، یعنی قیمت آنلاین (P1)، قیمت عمده‌فروشی (W)، زمان تحویل (L) و نرخ کاهش (g). سپس، این متغیرها به صورت بهینه در تابع سود توزیع‌کننده قرارداده می‌شود، و متغیرهای بهینه توزیع‌کننده شامل قیمت نهایی کانال خرده‌فروشی (p1)، قیمت جبران (r) و تلاش برای فروش (s) به دست می‌آید.

3.       بازی نش (N):

در این بازی قدرت تصمیم‌گیری توزیع‌کننده و تولید کننده برابر است و آن‌ها راه‌حل‌های بهینه خود را همزمان انجام می‌دهند و هر کدام متغیرهای تصمیم خود را بهینه می‌کنند.

نتیجه گیری و بینش‌های مدیریتی:

·         بازی SM نسبت به بازی‌های دیگر سود بیشتری دارد، در حالی که نرخ بهینه تولید مجدد آن پایین است.

·         عملکرد زنجیره تامین تحت بازیSR  می‌تواند بهترین فرآیند تولید مجدد را ایجاد کند تا نه تنها سود زنجیره تامین را به حداکثر برساند بلکه سایر اهداف بازاریابی را نیز محقق می‌کند .

·         در بازیSR  هر دو تولیدکننده و توزیع‌کننده با انتخاب نرخ بالای تولید مجدد، سود خود را بهبود می‌بخشند, اما در بازی نش، بین اعضا تضاد وجود دارد. این تعارض اثرات منفی بر سود زنجیره تامین دارد که منجر به سود پایین در بازی ناش در مقایسه با بازی SR  شده است.

·         بازی SM تحت نرخ پایین تولید مجدد، می‌تواند زمان تحویل و تلاش فروش را به خوبی محقق کند.